Aviation Design voor comfortabel vliegen

“Van economy vliegen word je niet vrolijk.” Voor universitair docent designing user-centered organizations Christine De Lille is dat meer dan alleen een persoonlijke ervaring. Het betekent werk voor haar faculteit Industrieel Ontwerpen (IO). Die heeft, sinds de professoren Sicco Santema (voorheen ook Luchtvaart- en Ruimtevaarttechniek) en Peter Vink (ergonoom) elkaar daar een aantal jaren geleden vonden, al tientallen projecten gedaan voor vliegtuigbouwers, vliegvaart-maatschappijen en interieurbedrijven. Het leverde bachelorprojecten op, afstudeerscripties, proefschriften en wetenschappelijke publicaties.

Het boekje ‘Aviation Design’ laat zien wat er aan de faculteit de afgelopen jaren is gedaan om het leven van passagiers, maar ook dat van luchthavenpersoneel en stewardessen, te verbeteren. Van comfortabeler stoelen in het vliegtuig tot een betere afhandeling van handbagage, van het vergroten van de privacy aan boord tot het ontwerpen van een modulaire trolley voor stewardessen. Wat te denken van virtual reality als middel om passagiers een gevoel van ruimte en ontspanning te bezorgen? Of van game chairs waarin reizigers door bewegingen te maken games spelen en daardoor fitter op hun eindbestemming aankomen?

Meerwaarde IO

Bij het zoeken naar dit soort oplossingen staat de gebruiker centraal en juist daar bewijst IO haar meerwaarde, aldus De Lille. “R&D-afdelingen van luchtvaartbedrijven denken vaak binnen bestaande keurslijven. Dat komt onder meer doordat de industrie heel veiligheid-gedreven is. Dat maakt veranderen moeilijk. En als ze willen veranderen, dan denken ze vanuit de techniek. Wij denken vanuit de passagier. Wat wil die en met welke techniek kunnen we dat voor elkaar krijgen?”

Het boekje Aviation Design is bedoeld om mogelijke industriële partners voor samenwerking te interesseren. Dat lukt volgens De Lille steeds beter. Ze noemt een reeks bedrijven waarmee IO samenwerkt die inderdaad indrukwekkend klinkt: onder meer KLM, AeroMexico, Transavia, Schiphol, Zodiac, B/E Aerospace, Scarabee, Boeing, Airbus, Emirates en Vanderlande. “En we worden overal gevraagd als sprekers. Op beurzen in Amsterdam, Keulen, Shanghai, Saoedi-Arabië en Las Vegas.”

De TU leidt ook het door de Europese Commissie gefinancierde onderzoeksproject PASSME. Dat heeft tot doel de reistijd van passagiers tussen twee Europese vliegvelden met minstens een uur te verkorten van het moment dat ze bij vliegveld één binnenkomen totdat ze bij vliegveld twee de deur uitlopen. De twaalf partners zoeken de antwoorden in betere en gepersonaliseerde informatievoorziening en het aanpassen van luchthavens en vliegtuigen voor een aangenamere reis.

Alleenreizende kinderen

Over informatievoorziening gesproken: een oplossing voor alleenreizende minderjarigen, bedacht door afstudeerder Marga Uña Borràs, wordt binnenkort daadwerkelijk uitgevoerd door opdrachtgever KLM.

Alleen al bij die luchtvaartmaatschappij reizen soms vierhonderd kinderen per dag zonder begeleiding van een volwassene, vaak mét overstap. De Lille: “Dat was slecht geregeld, met veel papier. Ouders wisten niks over hun kind tussen inchecken en aankomst. Ze stonden doodsangsten uit.” Uña Borràs’ oplossing bestaat uit een app in combinatie met een polsbandje met identificatiefunctie en locatie-detectie. Als ouders én kind de app installeren maakt dat communicatie mogelijk. En het kind heeft meteen een digitale reisbuddy.

Het klinkt mooi, al die bij IO bedachte oplossingen voor herkenbare problemen. De vraag is: willen passagiers ervoor betalen? Wint de laagste prijs uiteindelijk niet toch? Nee, zegt De Lille. “Prijs is niet voor iedereen het belangrijkste. Zestig procent van alle passagiers bestaat uit frequent flyers, mensen die vliegen voor hun werk. Hun werkgever heeft er wel iets voor over als zij fitter op hun bestemming aankomen.”

En duurzaamheid, hoe zit het daarmee? Leidt al dat comfort niet alleen maar tot meer vliegbewegingen terwijl we minder zouden moeten vliegen? Volgens Vink kunnen duurzaamheid en comfort samengaan. “Dat is één van de onderwerpen waar we ons bij IO op richten. Stoelen kunnen tot vijf kilo lichter worden, maar ook trolleys en in flight entertainment-schermen. Iedere kilo minder bespaart honderd liter kerosine per jaar. Een stoel van vijf kilo minder in een vliegtuig met driehonderd stoelen, dat tikt behoorlijk aan. En dit kan terwijl tegelijkertijd het comfort verbetert.”