Links maakt vuist, maar niet voor hoger onderwijs

‘Mensen boven multinationals’ heet het gezamenlijke tegenakkoord van GroenLinks, SP en PvdA. Ze verzetten zich onder meer tegen de btw-verhoging die de dagelijkse boodschappen duurder maakt. Ook willen ze hogere salarissen voor leraren, agenten en verpleegkundigen.

Tactisch gezien is het een goed idee om een front te vormen. Deze drie partijen hebben samen slechts 37 zetels. In de vorige regeerperiode had alleen al de PvdA één zetel meer: 38. Als ze onderling verdeeld zijn, wordt het moeilijk om een vuist te maken.

Maar over hoger onderwijs en onderzoek staat niets in het tegenakkoord. Het is niet gelukt om één lijn te trekken. Het laat zien dat de politieke breuklijnen op dit vlak dwars door de coalitie en oppositie heen lopen.

Neem alleen al de basisbeurs. De SP zou hem graag weer invoeren, net als de huidige regeringspartijen CDA en ChristenUnie. Maar PvdA en GroenLinks hebben hem, samen met de twee liberale regeringspartijen VVD en D66, juist afgeschaft.

Zo zijn er nog meer twistpunten. Engelstalig onderwijs, meer geld voor technische opleidingen, selectie aan de poort, de koers van onderzoeksfinancier NWO… het zal de komende jaren allemaal ter tafel komen en het is maar moeilijk te voorspellen wie er dan samen optrekken.

In het regeerakkoord zijn de meningsverschillen voorlopig gemaskeerd met compromissen (zoals de halvering van het collegegeld voor eerstejaars) en formuleringen waarmee de coalitiepartijen nog alle kanten op kunnen (het kabinet gaat scherper toezien of Engelstalig onderwijs wel een “toegevoegde waarde” heeft).

Minister Van Engelshoven zal er nog een zware dobber aan krijgen om de plannen uit te werken. Misschien krijgt zij de regeringspartijen niet zomaar op één lijn en moet ze soms steun zoeken bij de oppositiepartijen. Daar hopen ze natuurlijk op. Maar het beknopte akkoord van GroenLinks, SP en PvdA laat zien dat hun eigen meningsverschillen minstens even groot zijn.

HOP, Bas Belleman