Spiegelen

Het was geen nieuws voor me, maar ik had het gegeven verdrongen. Van sommige facts of nature wil je je niet dagelijks bewust zijn (van vele niet, trouwens: ‘mannen blijven jagers’, ‘na je vijfendertigste neemt de kans op het krijgen van een mongooltje exponentieel toe’, enzovoort).

In mijn vorige leven op het ingenieursbureau mocht ik eens op managementcursus. Ik vond alle ‘wie ben ik, wat kan ik en wat wil ik?’-sessies helemaal geweldig (nog tijdens de cursus solliciteerde ik bij een opleiding journalistiek en op de slotbijeenkomst kon ik mijn collega’s melden iets heel anders te gaan doen), maar bij het lesje ‘spiegelen’ verzette ik me hevig.

Het fenomeen dat wij iemand sympathiek vinden als die – zonder dat wij het ons bewust zijn – onze houding kopieert, staat momenteel in de belangstelling van neurowetenschappers, ontwikkelingspsychologen, primatologen en cognitief psychologen, meldde NRC Handelsblad. Nou, ik kan u vertellen dat het al minstens een decennium lang in de belangstelling staat van managementtrainers, verzekeringsagenten en autoverkopers.

Het onderwerp kwam ter sprake tijdens een etentje bij vrienden. Ik zei dat ik het bewust gebruik van spiegelen vergelijkbaar vond met niet bewust waar te nemen . en inmiddels verboden – reclame voor ijsjes vlak voor de pauze in de bioscoop. “Ik heb het vandaag nog gedaan”, zei de mij zeer geliefde gastheer doodleuk terwijl hij het eten op tafel zette. “Echt!” riepen zijn vriendin en ik in koor. Vol afschuw staarden we hem aan. Natuurlijk hadden we hem in de loop van de jaren zien veranderen van een schuchtere scheikunde-nerd in een zelfverzekerde consultant, maar in zijn hart was hij toch nog dezelfde? Was hij bereid om dergelijke goedkope verkooptrucs te hanteren?

“Ja hoor”, zei onze kok en turn-around manager (‘dat klinkt positiever dan crisismanager’), “ik zou niet weten waarom je het niet zou mogen inzetten om een klant te overtuigen.” We wierpen tegen dat je iemand met argumenten hoort te overtuigen. “Maar vandaag ging het niet om de inhoud. De klant moest vertrouwen krijgen in de persoon die het veranderingsproces zal gaan leiden”, zei de keiharde zakenman, die het vlees loeiheet gekruid had om het niet uit de toon te laten vallen bij het verhitte debat.

“Gebruik je het ook privé?”, was de vraag die de vrouwen in het gezelschap niet konden onderdrukken. “Ben jij echt sympathiek of spiegel je je helemaal suf?” Het antwoord werd niet afgewacht. De vrouwen verdwaalden in dagdromen over het bestuderen van de bewegingen van de mannen van onze dromen, teneinde die voor ons te winnen. De turn-around manager zat erbij als de kansloze nerd die hij altijd geweest was. Kennis is macht. Spread it wisely.

P.S. Bij deze raad ik trouwens iedereen af mij ooit te spiegelen tijdens een gesprek. Alle onderzoeken ten spijt vrees ik dat ik je met al je wilde armgebaren, je vuist op tafel en je vuurschietende ogen allesbehalve sympathiek zal vinden.

Marie-José Kleef is freelance journalist. Ze studeerde civiele techniek aan de TU Delft.

‘Serveersters die de bestelling van hun klanten herhalen krijgen meer fooi. Imitatie is een probaat middel om de ander gunstig te stemmen’, zo begon vorige week een artikel in het wetenschapskatern van NRC Handelsblad. Het was geen nieuws voor me, maar ik had het gegeven verdrongen. Van sommige facts of nature wil je je niet dagelijks bewust zijn (van vele niet, trouwens: ‘mannen blijven jagers’, ‘na je vijfendertigste neemt de kans op het krijgen van een mongooltje exponentieel toe’, enzovoort).

In mijn vorige leven op het ingenieursbureau mocht ik eens op managementcursus. Ik vond alle ‘wie ben ik, wat kan ik en wat wil ik?’-sessies helemaal geweldig (nog tijdens de cursus solliciteerde ik bij een opleiding journalistiek en op de slotbijeenkomst kon ik mijn collega’s melden iets heel anders te gaan doen), maar bij het lesje ‘spiegelen’ verzette ik me hevig.

Het fenomeen dat wij iemand sympathiek vinden als die – zonder dat wij het ons bewust zijn – onze houding kopieert, staat momenteel in de belangstelling van neurowetenschappers, ontwikkelingspsychologen, primatologen en cognitief psychologen, meldde NRC Handelsblad. Nou, ik kan u vertellen dat het al minstens een decennium lang in de belangstelling staat van managementtrainers, verzekeringsagenten en autoverkopers.

Het onderwerp kwam ter sprake tijdens een etentje bij vrienden. Ik zei dat ik het bewust gebruik van spiegelen vergelijkbaar vond met niet bewust waar te nemen . en inmiddels verboden – reclame voor ijsjes vlak voor de pauze in de bioscoop. “Ik heb het vandaag nog gedaan”, zei de mij zeer geliefde gastheer doodleuk terwijl hij het eten op tafel zette. “Echt!” riepen zijn vriendin en ik in koor. Vol afschuw staarden we hem aan. Natuurlijk hadden we hem in de loop van de jaren zien veranderen van een schuchtere scheikunde-nerd in een zelfverzekerde consultant, maar in zijn hart was hij toch nog dezelfde? Was hij bereid om dergelijke goedkope verkooptrucs te hanteren?

“Ja hoor”, zei onze kok en turn-around manager (‘dat klinkt positiever dan crisismanager’), “ik zou niet weten waarom je het niet zou mogen inzetten om een klant te overtuigen.” We wierpen tegen dat je iemand met argumenten hoort te overtuigen. “Maar vandaag ging het niet om de inhoud. De klant moest vertrouwen krijgen in de persoon die het veranderingsproces zal gaan leiden”, zei de keiharde zakenman, die het vlees loeiheet gekruid had om het niet uit de toon te laten vallen bij het verhitte debat.

“Gebruik je het ook privé?”, was de vraag die de vrouwen in het gezelschap niet konden onderdrukken. “Ben jij echt sympathiek of spiegel je je helemaal suf?” Het antwoord werd niet afgewacht. De vrouwen verdwaalden in dagdromen over het bestuderen van de bewegingen van de mannen van onze dromen, teneinde die voor ons te winnen. De turn-around manager zat erbij als de kansloze nerd die hij altijd geweest was. Kennis is macht. Spread it wisely.

P.S. Bij deze raad ik trouwens iedereen af mij ooit te spiegelen tijdens een gesprek. Alle onderzoeken ten spijt vrees ik dat ik je met al je wilde armgebaren, je vuist op tafel en je vuurschietende ogen allesbehalve sympathiek zal vinden.

Marie-José Kleef is freelance journalist. Ze studeerde civiele techniek aan de TU Delft.