Dali’s telefoonhoorn in de vorm van een kreeft en Man Ray’s punaisestrijkijzer zijn te bewonderen in de schitterende tentoonstelling ‘Vreemde dingen’. Surrealisme en design ontmoeten elkaar in museum Boijmans van Beuningen.
Surrealisme is uit op vervreemding. Dat wordt in Boijmans van Beuningen meteen bij binnenkomst op een schitterende manier duidelijk gemaakt. In een lange gang staan aan weerszijden draaiende, fluorescerend groene schrobpalen, net zoals in een autowasstraat. De bezoeker loopt recht af op een enorme afbeelding van Mae West, die ondeugend knipoogt. Op de plek waar normaal haar lippen zouden zitten, staat nu een felrode bank in de vorm van haar mond, ontworpen door Salvador Dali, de koning van het surrealisme.
Na de succesvolle tentoonstelling van vorig jaar, ‘Alles Dali’, brengt museum Boijmans van Beuningen opnieuw surrealistische kunst samen. Dit keer ligt de nadruk op design en het surrealisme. Het museum wist de hand te leggen op topstukken van Dali, Man Ray en Marcel Jean en toont meubels, schilderijen, juwelen en sculpturen.
Het surrealisme ontstond in de jaren twintig. De stroming werd vergaand beïnvloed door de droomideeën van Sigmund Freud en de maatschappijvisie van Karl Marx. De surrealisten wilden in hun kunstwerken niet langer alleen de werkelijkheid weergeven, maar ook de sfeer van wat ze afbeelden. Ze gaven zo een vreemde draai aan veel bestaande producten en hielden de maatschappij op humoristische wijze een alarmerende spiegel voor.
Het kunstwerk ‘Cadeau’ van de Amerikaan Man Ray, uit 1921, laat dat misschien wel het beste zien. Ogenschijnlijk is het een doodnormaal strijkijzer. Maar waar normaal de gladde onderkant zit, zitten nu vlijmscherpe punaises. Volgens Man Ray kon je ‘er een jurk mee aan repen scheuren’. Het werk symboliseert de kritiek op de beginnende massaproductie. Tegelijkertijd maakt Ray duidelijk hoe nutteloos zijn strijkijzer is in een tijd waarin functionaliteit en rationaliteit zo belangrijk waren.
Wat de kunstwerken zo bijzonder maakt is dat ze zonder uitzondering behalve maatschappijkritisch ook erg mooi zijn. Neem de bekende telefoon van Dali, met een telefoonhaak in de vorm van een kreeft. Of de tafel van Meret Oppenheim met lange, benige vogelpoten aan de onderkant en sierlijke afdrukken van vogelpoten op het tafelblad. Deze prachtige creaties zouden in een moderne huiskamer niet misstaan.
Dat vond men vroeger ook al. Daarom werden de kunstenaars steeds commerciëler en namen de onderlinge spanningen tussen de surrealisten die alleen kunst wilden maken en de surrealisten die een slaatje wilden slaan uit de populariteit van de stroming, zoals Dali, toe.
De toonaangevende Antwerpse modeontwerpers Walter van Beirendonck en Dirk van Saene maakten een indrukwekkend eigentijds tentoonstellingsontwerp. In de grote expositieruimte liggen stukken van een reusachtige etalagepop. Daardoor creëerden de modeontwerpers in de grote ruimte ook kleine hoekjes. In een stuk van de tientallen meters lange, afgerukte hand hebben ze bijvoorbeeld een kleine opening gemaakt. Daar doorheen zijn de handschoenen van Elsa Schiaparelli te zien. Zij maakte langharige handschoenen, laarzen en tassen van apenbond, die de afgelopen jaren weer in de mode zijn. Zo invloedrijk is het surrealisme dus nog altijd in de designwereld.
Ook in de kunst blijft het surrealisme een grote inspiratiebron. Dat maakt een recente aankoop van Boijmans, Paul Noble’s fascinerende Egg, wel duidelijk. Het is een van de mooiste kunstwerken die de afgelopen jaren zijn gemaakt. Op een ei van twee meter maakte hij meer dan honderd kleine priegeltekeningen van een door hem zelfbedachte wereld. Je kunt er uren naar kijken. Net als de surrealisten zit het vol met maatschappijkritiek en droombeelden. Wonderschoon.
‘Vreemde dingen’ is tot en met 13 januari te zien in museum Boijmans van Beuningen in Rotterdam. www.boijmans.nl
(Foto: Museum Boijmans van Beuningen)
Surrealisme is uit op vervreemding. Dat wordt in Boijmans van Beuningen meteen bij binnenkomst op een schitterende manier duidelijk gemaakt. In een lange gang staan aan weerszijden draaiende, fluorescerend groene schrobpalen, net zoals in een autowasstraat. De bezoeker loopt recht af op een enorme afbeelding van Mae West, die ondeugend knipoogt. Op de plek waar normaal haar lippen zouden zitten, staat nu een felrode bank in de vorm van haar mond, ontworpen door Salvador Dali, de koning van het surrealisme.
Na de succesvolle tentoonstelling van vorig jaar, ‘Alles Dali’, brengt museum Boijmans van Beuningen opnieuw surrealistische kunst samen. Dit keer ligt de nadruk op design en het surrealisme. Het museum wist de hand te leggen op topstukken van Dali, Man Ray en Marcel Jean en toont meubels, schilderijen, juwelen en sculpturen.
Het surrealisme ontstond in de jaren twintig. De stroming werd vergaand beïnvloed door de droomideeën van Sigmund Freud en de maatschappijvisie van Karl Marx. De surrealisten wilden in hun kunstwerken niet langer alleen de werkelijkheid weergeven, maar ook de sfeer van wat ze afbeelden. Ze gaven zo een vreemde draai aan veel bestaande producten en hielden de maatschappij op humoristische wijze een alarmerende spiegel voor.
Het kunstwerk ‘Cadeau’ van de Amerikaan Man Ray, uit 1921, laat dat misschien wel het beste zien. Ogenschijnlijk is het een doodnormaal strijkijzer. Maar waar normaal de gladde onderkant zit, zitten nu vlijmscherpe punaises. Volgens Man Ray kon je ‘er een jurk mee aan repen scheuren’. Het werk symboliseert de kritiek op de beginnende massaproductie. Tegelijkertijd maakt Ray duidelijk hoe nutteloos zijn strijkijzer is in een tijd waarin functionaliteit en rationaliteit zo belangrijk waren.
Wat de kunstwerken zo bijzonder maakt is dat ze zonder uitzondering behalve maatschappijkritisch ook erg mooi zijn. Neem de bekende telefoon van Dali, met een telefoonhaak in de vorm van een kreeft. Of de tafel van Meret Oppenheim met lange, benige vogelpoten aan de onderkant en sierlijke afdrukken van vogelpoten op het tafelblad. Deze prachtige creaties zouden in een moderne huiskamer niet misstaan.
Dat vond men vroeger ook al. Daarom werden de kunstenaars steeds commerciëler en namen de onderlinge spanningen tussen de surrealisten die alleen kunst wilden maken en de surrealisten die een slaatje wilden slaan uit de populariteit van de stroming, zoals Dali, toe.
De toonaangevende Antwerpse modeontwerpers Walter van Beirendonck en Dirk van Saene maakten een indrukwekkend eigentijds tentoonstellingsontwerp. In de grote expositieruimte liggen stukken van een reusachtige etalagepop. Daardoor creëerden de modeontwerpers in de grote ruimte ook kleine hoekjes. In een stuk van de tientallen meters lange, afgerukte hand hebben ze bijvoorbeeld een kleine opening gemaakt. Daar doorheen zijn de handschoenen van Elsa Schiaparelli te zien. Zij maakte langharige handschoenen, laarzen en tassen van apenbond, die de afgelopen jaren weer in de mode zijn. Zo invloedrijk is het surrealisme dus nog altijd in de designwereld.
Ook in de kunst blijft het surrealisme een grote inspiratiebron. Dat maakt een recente aankoop van Boijmans, Paul Noble’s fascinerende Egg, wel duidelijk. Het is een van de mooiste kunstwerken die de afgelopen jaren zijn gemaakt. Op een ei van twee meter maakte hij meer dan honderd kleine priegeltekeningen van een door hem zelfbedachte wereld. Je kunt er uren naar kijken. Net als de surrealisten zit het vol met maatschappijkritiek en droombeelden. Wonderschoon.
‘Vreemde dingen’ is tot en met 13 januari te zien in museum Boijmans van Beuningen in Rotterdam. www.boijmans.nl
(Foto: Museum Boijmans van Beuningen)
Comments are closed.