Wat is waar Wat de leraar zei was waar. Onwrikbare zekerheden als taal, rekenen en dat docenten geen voornaam hebben. De Nederlandse grammatica heeft inmiddels z’n tweede revisie achter de rug sinds ik de middelbare school verliet – dus dat was nuttig bestede tijd – en iedereen die in Delft een college analyse heeft meegepakt weet dat ook 1+1 zijn nuances kent.
Met een beetje geluk ben je tegen je eindexamen cynisch genoeg om te zien dat docenten geen waarheden verkondigen, maar regels. Regels waar men een soort consensus over heeft bereikt, maar regels niettemin. De unieke eigenschap van lesboeken is het ontbreken van dissidente ideeën. Je moet voor de gein eens een Spaans geschiedenisboek over de tachtigjarige oorlog naast een Nederlandse versie leggen.
Je komt erachter dat de waarheid niet wordt verkondigd in een klaslokaal, maar dat ze in de krant staat en wordt getoond op het journaal. Tot je ergens een keer zelf bij bent en het dan in de krant terugleest. En je tot de conclusie komt dat nieuws alleen dat gedeelte van de waarheid is dat mensen willen lezen. En soms dat wat mensen willen lezen, maar wat niet de waarheid is.
Dan, tijdens je studie: wetenschappelijke artikelen. Eindelijk een stukje rotsvast vertrouwen, gesublimeerde waarheid, want bewezen en ‘waar’ bevonden door peer review. Nobelprijswinnaar in de natuurkunde ’t Hooft stelde dat de natuurkundige passages in het proefschrift van natuurkundig Don Quichote, Marcoen Cabbolet, veelal onzin bevatten. Maar stel. Stel nou dat Marcoen Cabbolet wél gelijk had en de theoretische natuurkunde heel anders in elkaar zat dan men de afgelopen tijd dacht. Wat zou dan de
reactie van iemand als ’t Hooft zijn geweest, als hij
een manuscript onder ogen krijgt dat potentieel jaren van zijn werk ondergraaft? Ik zou in dat geval hebben gezegd dat ‘de natuurkundige passages veelal onzin bevatten’. Er is geen waarheid dan dat er geen waarheid is, maar meningen over de waarheid zijn er genoeg.
Ik weet genoeg. Genoeg om even geen mening te hebben. Tenminste, tot ik die van mij in een proefschrift heb gegoten dan.
Dit is de laatste column van Jasper van Kuijk.
Comments are closed.