Klaar in vier jaar

‘Alles wat werkelijk groots en inspirerend is, is gecreëerd door een individu dat kon werken in vrijheid’, zei Albert Einstein. Natuurlijk zijn Einsteins prestaties geen normale maatstaf, maar ook wanneer je als promovendus streeft naar – gewoon – een goed proefschrift, is de vrijheid waarin je werkt cruciaal. Goede wetenschap ontstaat uit een combinatie van passie, creativiteit, precisie, opmerkzaamheid, doorzettingsvermogen en discipline. En deze combinatie gedijt het beste bij voldoende vrijheid.

Als je dit voortdurend in je achterhoofd houdt, kun je uit het boek ‘Klaar in vier jaar – Projectmanagement voor promovendi’ nuttige tips halen. Door je eigen promotietraject te organiseren op een manier die het beste bij je karakter past, kun je wetenschapsinhoudelijk het meeste uit je promotie halen, zo menen de schrijfsters van het boek. Goede ideeën kun je weliswaar niet plannen, maar de juiste planning geeft wel de tijd en ruimte om je creativiteit optimaal te benutten.

De kwaaltjes tijdens een promotietraject zijn legio. De geïnterviewde universitair docent Laura Spierdijk zegt hierover in ‘Klaar in vier jaar’: ‘De belangrijkste oorzaken om te lang over je promotie te doen zijn: zomaar wat dingen uitproberen en daar te lang mee bezig blijven, te veel lezen, je onderwerp laten uitdijen en te veel willen in vier jaar. Kortom: onvoldoende gefocust bezig zijn.’

Focussen is dus een belangrijk recept tegen vele promotiekwaaltjes. Wanneer je als doel stelt dat het proefschrift over vier jaar gedrukt moet zijn, vergroot je de kans dat je dat ook echt haalt, welke tegenslag je onderweg ook tegenkomt. Plan van achteren naar voren in plaats van maar zien waar je wanneer uitkomt, zo is een andere tip uit het boek. De week waarin je proefschrift gedrukt moet zijn, bepaalt wanneer je het proefschrift bij de drukker moet inleveren. De duur van alle correctierondes bepaalt vervolgens het tijdstip waarop de eerste versie van je proefschrift af moet zijn. Zoals bij veel tips uit het boek is dit voor sommigen een automatisme, maar voor velen ook niet.

Ooit werd een proefschrift als een levenswerk gezien, maar die tijd ligt decennia achter ons. Een proefschrift is nu vooral een bewijs dat de promovendus zelfstandig onderzoek kan doen dat de horizon van de wetenschap weer een beetje verschuift. Promoveren bereidt allang niet meer alleen voor op een wetenschappelijke carrière. Sterker nog: negentig procent van alle promovendi verlaat de wetenschap en komt projectmatig werken elders in de maatschappij weer tegen. Ook om die reden kan het geen kwaad al tijdens je promotie aandacht te besteden aan planmatig werken.
Tijdmanagement, het stellen van prioriteiten, het schrijven en de begeleiding komen in ‘Klaar in vier jaar’ uitgebreid aan bod. Gelukkig ontbreekt ook conflicthantering niet. Wetenschap is mensenwerk en dus zijn menselijke botsingen geen uitzondering. Dankzij de tips in het boek hoeft niet elke promovendus steeds opnieuw het wiel uit te vinden.

Toch ligt het gevaar op de loer dat overdreven aandacht voor planning een knellend korset wordt, zoals in de medische zorg is gebeurd. Planning is en blijft slechts een middel en geen doel. Het eindresultaat wordt beter als je zo flexibel omgaat met je planningen, dat ze je vrij laten ademen in plaats van je opsluiten in een korset. Zo geeft het boek geeft het advies om elke doelstelling ‘Smart’ te maken: specifiek, meetbaar, acceptabel en actiegericht, realistisch en tijdsgebonden. Maar wat als je je daardoor vooral bekneld voelt? Als je weet dat je met je eigen manier van focussen beter je einddoel haalt? Dan kun je toch beter maar je eigen gang gaan.

Een prettige bijkomstigheid van het boek is dat het alle cursussen planmatig werken voor promovendi overbodig maakt. Het is efficiënter om selectief te winkelen in dit boek, dan het verdoen van je onderzoekstijd met een cursus planmatig werken, waarin je ook alles moet aanhoren wat niet bij je eigen manier van werken past. In ‘Klaar in vier jaar’ kun je dat allemaal lekker overslaan en je voordeel doen met de tips die wel bij je passen.

www.klaarinvierjaar.nl

Jeanine de Bruin en Brigitte Hertz: ‘Klaar in vier jaar – Projectmanagement voor promovendi’. Boom onderwijs, 2009, € 20,50, 148 pag., ISBN 9789047301301

Hij heeft zeker een plannetje gemaakt, zegt Ronald Brouwer terwijl hij in het Sportcafé aan een bord pasta zit. “Maar ik ben flexibel. Het hangt er vanaf wat ze willen en hoe goed ze zijn. Ik ga wat oefeningen doen, kijken hoe het loopt. Ik hoop ze wat bij te brengen. Meestal zijn ze heel enthousiast hier.”
Anderhalf jaar geleden gaf hij ook al een clinic op het sportcentrum. “Dat was de directe aanleiding voor een aantal mensen om Scoop op te richten”, vertelt promotiecommissaris Liselotte Kroon van de organiserende vereniging. Rond de negentig leden telt de nieuwe hockeyclub, die met vier teams in de bondscompetitie staat ingeschreven. Erg goed gaat het nog niet. Heren 1 verloor alle acht duels, dames 1 sprokkelde zowaar twee punten bij elkaar. In de midwintercompetitie werd zelfs een keer gewonnen. “We willen groter worden”, vervolgt Kroon, “dan krijg je meer vulling van de teams. Als er nu drie mensen afbellen, houden we nauwelijks wissels over. Het scheelt ook in trainingstijd en veldruimte op het sportcentrum.”
De clinic is verdeeld over een beginnersgroep en een voor gevorderden. Beide 17 deelnemers groot. De international houdt de groepen het liefst klein. “Dan kun je persoonlijke aandacht geven en zorgen dat iedereen bezig blijft.”
Op het veld is het zachtjes maar gestaag gaan regenen. Brouwer, met muts, houdt een inleidend praatje voor de beginnersgroep. Zijn vrouw is héél erg zwanger, zegt hij, dus hij kan elk moment worden weggeroepen. Hij belooft in dat geval snel terug te komen en legt de eerste oefening uit. De deelnemers moeten slalommend een met plastic hoedjes uitgezet parcours afleggen en vervolgens afronden op de goal, waarin heren-1 doelman Rob Coorens zich heeft geposteerd.
Brouwer demonstreert de basistechnieken van het meenemen en terughalen van de bal met de stick. Bij sommigen ziet het er nog wat onbeholpen uit, weinig schoten treffen doel. Er zijn er die de bal bijna over het vanghek daarachter weten te lepelen. De dames van de organisatie kieperen nog maar eens een in de appelgroene clubkleuren geschilderde ballencontainer leeg. Intussen legt Brouwer de volgende oefening uit. Via twee dubbelpassen moet er wederom afgewerkt worden op het doel. Brouwer demonstreert met behulp van twee vrijwilligers wat de bedoeling is en rondt onbarmhartig af. Doelman Coorens schiet gelijk wakker. Het ziet er allemaal zo simpel uit, als de 193-voudige international even voordoet hoe het allemaal moet.
Bij de derde oefening moet er echt worden samengespeeld. Twee aanvallers tegen een verdediger. Sommigen hebben grote moeite de bal te controleren nu er iemand in de weg staat, anderen voeren de opdracht soepeler uit. Brouwer is verrast: “Ik zag sommigen echt kijken naar de stick van de verdediger en dan passen of een pass faken.”
Terwijl de hesjes worden uitgedeeld voor een afsluitend partijtje, zegt de international te zijn gefopt: “Jullie zijn helemaal geen beginners. Ik zag echt goede combinaties en hoge passes door de lucht. Iedereen is vooruitgegaan tijdens de training.”
Linda Holvast, speelster van Scoop 2, is enthousiast als ze met de anderen plaatsmaakt voor de groep gevorderden: “Het is technisch gericht en ik houd ook wel van korte oefeningen.” Bouwkundestudent Erik Burgmeijer zag de aankondiging op de faculteit hangen. Het leek hem een mooie gelegenheid om te leren hockeyen. “Ik heb zeker iets geleerd. Hoe je controle over de bal moet houden. Hoe je langs een verdediger komt. Hoe je moet overspelen.” Of hij lid wordt? “Ik wil eerst nog een keer meedoen aan een normale training. Dan zien we wel verder. Ze hebben me enthousiast gemaakt.”