De appel rolt verder van de boom: afkomst en milieu zeggen niet alles meer. Kinderen van laaggeschoolde ouders bereiken steeds vaker het hoger onderwijs.
Dat klinkt wel heel simpel. Maar de publicatie in Science doet vermoeden dat hier meer aan de hand is dan een demonstratie van poetsmiddelen op de zaterdagmarkt. In het wetenschapsblad wordt gesproken over een door ultraviolet licht in gang gezet chemisch proces dat de kras als een ritssluiting vanaf één kant dicht doet groeien. New Scientist meldt dat krassen van een honderste millimeter (nog net zichtbaar) na een half uurtje in de zon zijn dichtgegroeid. Wat is hier aan de hand?
“Ze hebben een coating geformuleerd met oxetaan”, zegt prof.dr. Stephen Picken van de groep nanostructured materials bij DCT (Technische Natuurwetenschappen). Oxetaan is een ringvormig groepje van drie koolstofatomen en één zuurstofatoom, Maar als de ring verbroken wordt, rijgt het molecuul zich met andere oxetaanmoleculen tot een oneindig lange rechte keten, een polymeer kortom.
“Ze hebben groepen ingebouwd die bij de eerste polymerisatie geen functie vervullen”, verklaart Picken desgevraagd. “Maar bij schadeherstel breekt een gedeelte van de cyclische oxetaanringen open als gevolg van de beschadiging, waardoor er ter plaatse radicalen ontstaan die als initiator werken om andere oxetaangroepen te laten polymeriseren onder invloed van warmte en uv-licht. In feite wordt er een additionele reactiviteit ingebracht dat in een later stadium geactiveerd kan worden.”
Additionele activiteit voor later. Dat is mooi, maar hoe zit het met de uv-straling? Die is toch juist schadelijk voor laklagen? “Als je een uitgeharde laklaag hebt, is er geen residuele activiteit meer in het systeem en de invloed van ultraviolet is dan het degraderen van de coating, die dan langzaam bros wordt en pigment loslaat. Maar in dit geval gaat de reparatie sneller dan de afbraak en herstelt de schade.”
Toch heeft ook deze lak niet het eeuwige leven, stelt Picken. “Onder invloed van uv-licht is het niet ondenkbaar dat oxetaangroepen verdwijnen en dat het zelfherstellende vermogen na enige jaren verdwijnt. Dan kom je weer in de oude situatie dat de coating bros wordt.”
Het valt Picken op dat voor zelfherstellende lakken altijd geadverteerd wordt met lakken voor auto’s en fietsen, terwijl hij veel meer ziet in duurzame coatings voor bruggen, offshore platforms en schepen. “Neem nou de Golden Gatebrug (San Francisco). Die wordt ieder jaar in de verf gezet en dat vereist een stuk of dertig schilders en honderdduizend dollar aan verf per jaar. Als je dat interval kunt verlengen, levert dat een vrij fenomenale kostenbesparing op.”
Zelf werkt Picken niet aan zelfherstellende lakken, maar aan polymeren met zelfherstellende eigenschappen die gebruikt worden voor autobumpers en onderdelen van vliegtuigen. Ingebouwde nanodeeltjes zorgen daar voor zelfherstellend vermogen bij een hoge stijfheid van het materiaal.
Als vader of moeder een hbo-opleiding of universitaire studie heeft gevolgd, maken de kinderen meer kans om in het hoger onderwijs terecht te komen. Dat is nog altijd zo, maar die regel is niet meer zo hard als voorheen, blijkt uit het rapport Kennis in Kaart, dat het ministerie van OCW vandaag heeft uitgebracht.
Vroeger kwam bijna niemand op de universiteit terecht als zijn ouders hooguit de lagere school hadden afgemaakt. Dat lukte slechts twee procent van de leerlingen die in 1989 aan de middelbare school begonnen. Ze gingen net iets vaker aan het hbo, maar ook dat percentage bleef op zes procent steken. Tegenwoordig bereikt negen procent de universiteit en dertien procent het hbo. Dat blijkt uit cijfers van kansarme leerlingen die tien jaar later, in 1999, in de brugklas zaten.
Want de instroom in het hoger onderwijs is gegroeid. Steeds meer leerlingen halen de juiste papieren om naar een hogeschool of universiteit te gaan. Die trend heeft vooral effect op kinderen van lager geschoolde ouders.
Ook kinderen van ouders die niet verder waren gekomen dan de middelbare school of een mbo-diploma doen het beter. Van hen ging slechts vijf procent naar de universiteit, blijkt uit cijfers van de brugklassers uit 1989. Dat percentage is verdubbeld naar tien procent voor de brugklassers van 1999. Voor het hbo groeide het aandeel van negentien naar 23 procent.
Ook kinderen van hoogopgeleide ouders gaan vaker naar het hoger onderwijs, maar in deze groep is de groei minder spectaculair: van 26 naar 27 procent voor het hbo en van 20 naar 23 procent voor het wo.
Comments are closed.