‘Het is een soort tijdmachine’

Hoe werkt het programma?

“Patiënten bouwen de omgeving waar het misbruik plaatsvond na in een virtuele wereld. Dit dwingt ze om te graven in het geheugen. Mensen proberen niet te denken aan nare gebeurtenissen. Maar de herinneringen worden minder pijnlijk als je vaker aan het voorval terugdenkt.”

Hoe bent u op het idee gekomen?

“Een student van me, Matthew van den Steen, is een paar jaar geleden begonnen met het maken van een dergelijk programma voor militairen met posttraumatische stress-stoornis (PTSS). Een psychiater van het leger vertelde ons dat ze bij PTSS-therapie in het leger werken met flip-overs waarop soldaten poppetjes en gebouwen kunnen tekenen om de situatie te reconstrueren.”

Dat moest beter kunnen, dachten jullie?

“Met ons programma kun je de situatie veel nauwkeuriger reconstrueren. Je kunt hele dorpjes in Afghanistan, Joegoslavië, of waar dan ook nabouwen en vanuit een ander perspectief naar de gebeurtenis kijken. Dan kan zomaar ineens blijken dat een soldaat, die dacht dat hij zijn vriendjes te hulp had kunnen schieten, veel te ver weg was daarvoor. Memory restructuring heet dit process. En het programma heet military multi-modal memory restructuring (4MR) system.”

En met het programma kunnen soldaten ook een dagboek maken.

“Het programma fungeert als een soort tijdmachine. Horizontaal loopt er een tijdsbalk. De patiënt en therapeut kunnen de gebeurtenissen uit het verleden visualiseren door persoonlijke foto’s, online geografische kaarten, webcam-snapshots, en de driedimensionale virtuele werelden te koppelen aan die tijdsbalk.”

Op verzoek van psychologe, Elke Geraerts van de EUR, heeft u toen een programma gemaakt voor volwassenen die seksueel misbruikt zijn in hun jeugd. Helpen uw programma’s nu slachtoffers om met hun trauma’s om te gaan?

“Nou nee. Het is best lastig om verandering teweeg te brengen in therapieland. Ook moet nog klinisch worden aangetoond dat de therapieën werken. De pilot bij de EUR lijkt hoopgevend. Als we aantonen dat het werkt, kunnen we om extra financiering vragen. De programma’s hebben nu nog best veel beperkingen. Therapeuten vinden het lastig om daar mee om te gaan. Ze zijn nu eenmaal geen computer scientists. (Lacht) Het is allemaal begonnen als een vingeroefening en het is ons nu behoorlijk boven het hoofd gegroeid.”

En het programma voor het leger?

“Dat wordt alleen door de psychiater gebruikt met wie we vanaf het begin af aan contact hebben. Er is geen geld om het verder te ontwikkelen. En je kunt moeilijk wat soldaten uit de kazerne trekken en die als een soort onderzoeker in opleiding aan het programma laten werken.”

Dat kan met studenten van de TU wel.

“Ja. In februari begint een nieuw informaticavak. Ik geef studenten dan de opdracht om vier programma’s te ontwerpen; voor volwassenen die seksueel misbruikt zijn in hun jeugd, militairen met posttraumatische stress-stoornis, burgerslachtoffers van oorlog en mensen die een vliegramp hebben meegemaakt. De programma’s moeten van het internet te downloaden zijn en zo stabiel zijn er niet een hele helpdesk aan te pas hoeft te komen om patiënten en therapeuten bij te staan. Ik zoek nog twee student-assistenten.” 

Name: Arjang Alidai (MSc Solid and Fluid Mechanics)
Brand: Brikfit special
Price: 114.00 euros
Striking feature: Green, with front wheel bigger than the back

Arjang Alidai got his bike from Brikfit a few weeks after first arriving in Delft in late August, 2009. “I searched in many stores but couldn’t find a bike that I really liked. All the cheap, second hand ones were already sold out, since I had started my ‘bike-hunting’ quite late. Eventually though I found a bike in a striking green colour at Brikfit, a bike shop where the bikes are put together by mentally handicapped people using old parts and are then painted in bright colours. I especially liked the green-coloured one, because at the time I was very enthusiastic about Iran’s ‘green movement’, so I sort of bought the bike to express my support for the movement. I also thought it was nice to help those mentally disabled people – like a charity thing.”

Alidai describes his bike as one of the most important things in his life here in Delft: “I usually go shopping for groceries several times a week, so it’s really handy to have a ‘vehicle’. And I usually ride in a very slow and relaxed way, so most of the time people pass me. My bike seldom went wrong except one time at the faculty of Aerospace Engineering when the back wheel go stuck to the main frame and I had to carry my bike on my shoulder all the way to the repair shop.”

The other striking feature of Alidai’s bike has a nice story behind it: “One morning when I unlocked my bike and sat on the seat, I discovered something really weird. It went totally unbalanced, looked down and muttered, “WTF?” The front wheel was missing! It was then really frustrating to go through months without my bike. Later my friend found a wheel dumped by someone in a dumpster, and I bought new inner and outer tires at the market for 13 euros.” Alidai later discovered however that the wheel was actually bigger than his bike’s frame. “It took a while to fit the wheel into the frame but it finally worked out and now I’m really happy with my green bike. You know what? I’ll definitely kick the butt of anybody who wants to mess with my bike again!” he says, laughing.