Zilver voor Nuna 5

Vier keer op rij wonnen de Delftse studenten de drieduizend kilometer lange tweejaarlijkse zonnewagenrace van Darwin naar Adelaide. Maar terwijl Japanse studenten van de universiteit van Tokai in de nacht van dinsdag op woensdag (Nederlandse tijd) al over de finish reden, moest Nuna 5 veertig kilometer voor de finish stoppen.
Het Nuon Solar team hoopte ook woensdag al de finish te halen. Maar dat lukte net niet binnen de tijdslimiet die ze dagelijks krijgen om te racen. Een tweede plaats donderdag is wel zo goed als zeker. De grote rivaal, de Infinium van de universiteit van Michigan, heeft namelijk nog honderd kilometer te gaan.
Vanuit het Delftse kampement langs de weg klinkt opzwepende muziek. “We zijn blij ondanks het feit dat we geen eerste zijn geworden”, vertelt vierdejaars L&R-student Jesper Wentink (22). “De eerste en tweede racedag hadden we veel technische problemen. En we hebben niet veel kunnen proefrijden omdat we drie weken geleden crashten en de wagen moesten repareren.” Dus een tweede plek is lang zo slecht nog niet, wil Wentink maar zeggen.
Een groot deel van de dag zat Nuna 5 concurrent Infinium (die lange tijd tweede leek te gaan worden) op de hielen. “Wij reden al een tijdje met honderd kilometer per uur. Die snelheid konden de Amerikanen niet aan. Toen ze een heuveltje op moesten raakte hun accu leeg.”
Donderdag kan de Nuna 5 op haar dooie gemakje naar de finish rijden, aldus Wentink. “We hebben zo’n grote voorsprong dat we niet hard hoeven te rijden. We gaan te langzaam om uit de bocht te vliegen of over de kop te slaan.” Dit laatste overkwam het Solar Team Twente. Hun wagen is total loss.
Een schande vindt Wentink het allerminst om van de Japanners te verliezen. “Hun wagen bleek wat betrouwbaarder dan de onze. En ze zijn ontzettend strak georganiseerd.”

Een huis vol sensoren, die zorgen dat het licht aangaat zodra de bewoner een kamer binnen loopt. Of sensoren in het lijf van een patiënt die de arts waarschuwen als de bloeddruk teveel stijgt of het hart hapert. “Voor het zover is, moeten die systemen van communicerende sensoren wel robuust zijn”, zegt prof.dr. Koen Langendoen (Elektrotechniek, Wiskunde en Informatica).
De hierboven genoemde systemen zijn pas geschikt voor grootschalig gebruik als het risico op uitval beperkt is. “In een dergelijk netwerk zitten vaak veel sensoren, de kans dat er een uitvalt is groot”, legt Langendoen uit. “Maar je moet de software zo maken dat niet het hele systeem uitvalt. Als dat wel gebeurt, is het draadloze systeem zonder toetsenbord moeilijk weer aan de praat te krijgen.”
Langendoen houdt vrijdag in de aula zijn intreerede als professor embedded software. Embedded software zit in allerlei apparaten, zoals wasmachines, magnetrons, auto’s en mobiele telefoons. “Maar als wetenschapper zoek je de extremen op”, zegt Langendoen. De computers waarvoor hij de software bedenkt zijn dan ook klein.
“Eind jaren negentig bedachten ze op de Berkeley Universiteit smart dust. Als je een sensor, een klein computertje en draadloze communicatie in een kubieke millimeter kunt stoppen, dan heb je iets revolutionairs.” De ‘slimme stofdeeltjes’ zijn er nog niet. “Maar ook iets grotere sensoren en hoe ze communiceren is een interessant onderzoeksgebied.” 
Zo zoekt Langendoen naar een manier om het energieverbruik te verminderen. “Om de batterijen in draadloze netwerken zo efficiënt mogelijk te gebruiken, zetten we af en toe de radio uit.” Dat kan als de sensoren niet hoeven te communiceren. “Het probleem zit aan de ontvangstkant. Jij weet wanneer je wilt praten, maar je weet niet wanneer de ander wakker is.” Met slimme software hoopt Langendoen dit op te lossen.
Of zijn software goed werkt, test Langendoen onder meer in zijn eigen tuin. “We zijn een experimentele onderzoeksgroep.” In zijn tuin heeft hij een soort vuurpijlen die de temperatuur en de luchtvochtigheid meten. Het systeem moet boeren helpen goed voor hun gewassen te zorgen. “Ik wil testen of het systeem op de lange duur nog werkt.”

Vier keer op rij wonnen de Delftse studenten de drieduizend kilometer lange tweejaarlijkse zonnewagenrace van Darwin naar Adelaide. Ze leken onoverwinnelijk. Maar terwijl Japanse studenten van de universiteit van Tokai in de nacht van dinsdag op woensdag (Nederlandse tijd) al over de finish reden, moest Nuna 5 veertig kilometer voor de finish stoppen.

Vanochtend vroeg (donderdagochtend Nederlandse tijd) reed Nuna 5 over de finish na een zenuwslopende nek aan nek race met de Infinium, de wagen van de universiteit van Michigan. De Delftenaren begonnen met een voorsprong van maar liefst zestig kilometer op de Amerikanen. Zij waren de dag ervoor met een lege accu stil komen te staan toen ze een heuveltje op moesten.

Maar bij de controlestop wist Michigan de tweede plaats terug te veroveren, waarna het Nuon Solar Team de achtervolging moest inzetten. Bij de laatste controle stop was het verschil slechts 10 seconden en wist Nuna5 de Amerikanen weer in te halen. Maar dat duurde niet lang. Kort daarop schoten de Amerikanen, in steeds drukker wordend verkeer, weer langs het Nuon Solar Team. Pas vlak voor het eind schudde Nuna 5 de Amerikanen definitief van zich af. Michigan had in de strijd haar accu zo ver uitgeput dat de zonnewagen opnieuw een heuvel niet meer opkwam.

Aanvankelijk dachten de Delftenaren dat ze op dezelfde dag als de Japanners de finish zouden halen. Maar dat lukte net niet binnen de tijdslimiet die ze dagelijks krijgen om te racen. Gezien de grote voorsprong op de Amerikanen zou Nuna 5 de volgende dag wel op haar dooie gemakje naar de finish rollen, meenden de Delftenaren. Maar dat bleek dus nog vies tegen te vallen.

Vanuit het Delftse kampement langs de weg klonk de avond voor de laatste helletocht nog opzwepende muziek. “We zijn blij ondanks het feit dat we geen eerste zijn geworden”, vertelde vierdejaars L&R-student Jesper Wentink (22) over een krakende telefoon. “We hebben zo’n grote voorsprong dat we niet hard hoeven te rijden. We gaan te langzaam om uit de bocht te vliegen of over de kop te slaan.” Dit laatste overkwam het Solar Team Twente.

Dat Nuna 5 geklopt is door de Japanners vindt Wentink overigens allerminst een schande. “De eerste en tweede racedag hadden we veel technische problemen. En we hebben niet veel kunnen proefrijden omdat we drie weken geleden crashten en de wagen moesten repareren. De Japanse wagen bleek wat betrouwbaarder dan de onze. En het Japanse team is ontzettend strak georganiseerd.”