Education

Technostarters (6)

Universiteiten moeten valoriseren en de TU laat zich niet onbetuigd. Dat levert technostarters op als Senz (stormparaplu), Ampelmann (overstapplatform) en Ephicas (SideWings), maar er is veel meer.

Een korte serie over TU-starters. In de laatste aflevering Virus Free Air. Eliane Khoury is nog hoteldebotel van de Eco-Innovation Award die ze begin deze maand in Frankrijk won. Met een brede lach zegt ze: “Ja, heerlijk die prijs.” Wat de prijs voor de oprichtster van Virus Free Air (VFA) bijzonder maakt, is niet het beeldje of de duizend euro, maar de erkenning dat haar concept om lucht binnen gebouwen te reinigen effectief én duurzaam is. Het is een beloning voor eigenwijs doorzetten.

Naam bedrijf: Virus Free Air
Startjaar: 20 april 2007
Oprichter: Eliane Khoury
Product: Luchtzuiveringstechnieken en –producten
Omzet: 2009: Zeventigduizend euro inclusief subsidies; 2010: ongeveer 250 duizend euro
Personeelsleden: Dertien: vijf in loondienst en acht als student, stagiair of vrijwilliger

Het begon in 2006 voor de tv. “Het was na mijn afstuderen. In het nieuws was een verhaal over een ziekenhuis in Nijmegen waar een afdeling gesloten was vanwege een infectie-uitbraak. Ik dacht: hoe kan ik hier mijn kennis toepassen?” vertelt Khoury (32), die bij de faculteit Technische Natuurwetenschappen (TNW) biochemische technologie studeerde als aanvulling op haar studie chemische technologie aan Technion in Haifa. “Er was een verband met mijn afstudeeronderwerp: onderzoeken wat gebeurt als je één naaldje boven een plaatje onder hoogspanning zet. Het bleek dat er onder meer wind ontstaat en dat deeltjes in de lucht lading krijgen. Dat verschijnsel wilde ik gebruiken om lucht schoon te maken.”

Khoury kreeg vervolgens tegenwind. Op het idee promoveren bleek lastig en het ontwikkelen via TNO trok haar niet vanwege de bureaucratie van een grote organisatie. Philips had interesse, mits Khoury een prototype had. “Maar ja, als ik eenmaal een prototype zou hebben, dan kon ik het verder ook zelf wel doen. Ik ben een ondernemer.”

Ze begon daarom op zolder in Delft met weinig meer dan wat eigen geld uit eerdere onderneminkjes. Via YESDelft volgde Khoury een cursus businessplan schrijven en ze ging aan het werk. Doel was de zogenaamde Corona Wind Cyclone-technologie te ontwikkelen voor operatiekamers en intensive-care afdelingen. “Het is een combinatie van een cycloon en een elektrostatische precipitator, die deeltjes afvangt. Bij onder meer zware industrieën wordt zo afvallucht gezuiverd. Maar daar jaagt een motor lucht in de precipitator. Wij willen het principe vatten in één klein systeem”, zegt Khoury, terwijl haar handen in de lucht een ruime schoenendoos afperken. Daarvoor moet de motor sneuvelen. Khoury laat de cycloon ontstaan via de elektrische lading van de naalden. “Geen bewegende delen dus, waardoor hij klein, onderhoudsarm en stil is.”

Bij gebrek aan het grote geld bij de start, leerde Khoury praktisch werken. “Je hebt echt geen miljoen nodig om te starten. Met een beetje improviseren kom je een eind. Zo gebruikte ik bij de eerste prototypes een hoesje voor een mobiel die ik op straat vond en een colafles waarin naalden werden geprikt.”
Ze leunde in die fase behoorlijk op de TU Delft. “Ik had veel aan mijn studie, een beetje aan de onderzoeksfaciliteit van de TU en veel aan de afdeling Demo, die prototypes voor me bouwde. YesDelft was ook belangrijk: als starter van de TU ben je geloofwaardiger voor partijen. Zonder TU-link was de eerste stap lastiger geweest.”

Inmiddels heeft Khoury enkele labschaalmodellen met een hoge efficiency, ‘beter dan de beste filters die nu in operatiekamers in gebruik zijn’. Juist op dat punt kwam de wedstrijd om de Eco-Innovation Award in beeld. De vestiging voor Delft, Rotterdam en Leiden van het duurzaamheidsnetwerk EcoMind nodigde Khoury uit mee te doen. Dat deed ze bij uitzondering. “Het was easy and fast. Geen gedoe met businessplannen. We mochten op de handelsbeurs Environord in Lille ons idee presenteren. Het werd beoordeeld door de nationale Kamer van Koophandel, het energiebedrijf van Frankrijk en ondernemers. Belangrijk vond ik dat het ging om de combinatie innovatie, reinigingstechniek en duurzaamheid. Wij wonnen als een van de vijf beste ideeën. Ons concept is met een verbruik van 2 tot 60 watt energiezuinig. Het is ook gezond: we filteren virussen, bacteriën en fijnstof uit de lucht. En het is milieuvriendelijk, want we gebruiken geen filter. Die hoef je dus niet te recyclen. En doordat een filter ontbreekt, heb je geen aangroei en kan het systeem niet verstoppen. Het blijft dus goed werken.”

Terugkijkend constateert ze dat ze vanaf de start ‘tegen van alles opliep’. “Ik had geen benul van regels. Zakendoen in Nederland is ook anders dan in Israël. Hier overleg je zeventien keer en is de conclusie: meer overleg. In Israël onderschrijf je het principe, gaat de hand erop en doe je het papierwerk later. Dat is sneller, maar ik zeg niet dat het per se beter is. Mensen nemen hier niet zo veel risico. Dan mis je kansen. Als een groot bedrijf meteen was ingestapt, dan was mijn systeem eerder op de markt geweest.”

Door die terughoudendheid was geld vaak een probleem. Naast haar eigen geld, haalde Khoury subsidies bijeen via innovatievouchers. “Sinds 2009 deed ik advieswerk en werkte ik drie dagen per week bij
ingenieursbedrijf Deerns.” Zo starten had voor Khoury ook charme. “Low budget prutsen aan een prototype, je idee rondvertellen, overal mails heen sturen, sparren om feedback te krijgen. Elke dag dacht ik: wat ga ik nu doen? Ik had zero routine en voelde me een visser die zijn net uitgooit.”

Sinds 2009 is VFA geen eenmanszaak meer. Met de eerste subsidie kwamen er studenten binnen en de eerste werknemer op de loonlijst. “Mijn rol werd anders. Voor het personeel moet ik focus tonen, geduld hebben, leiden, luisteren, doen aan emotiecontrole. Dat gaat me goed af: ze noemen me hier moeder de gans.” Van die rol neemt Khoury nu afstand. “Sinds mei heb ik een projectmanager en richt ik me meer op de commerciële kant, maatwerk voor klanten en R&D. Ik laat ook de techniek niet los.” Meer dan tien werknemers wil ze niet. In die opstelling is ze over vijf jaar ‘in Europa marktleider in luchtreiniging en binnenmilieu met buiten Nederland ongeveer twintig licentiehouders en partners en Virus Free Air is dan wereldwijd bekend’.

“Als je er als dj alleen maar staat, dan kun je net zo goed een mp3-speler aansluiten. Ik spring en klap altijd mee met het publiek, probeer uit te dragen dat ik er plezier in heb. Het geeft een kick om mensen te zien dansen op jouw muziek. Natuurlijk, je bent best moe na zo’n avond. Ook geestelijk, want je denkt continu drie platen vooruit. In de Hollywood stond ik eens zes uur achter elkaar te draaien.”

“Ik had een platenspeler, cd-speler en een cassetterecorder. Als kind was ik al bezig met muziek. Dan deed ik of ik mijn eigen radioshow maakte en draaide de hits aan elkaar. Als mijn neefjes kwamen logeren moesten die eraan geloven. Zij waren mijn eerste luisteraars. Later op schoolfeestjes vroegen ze me altijd, want iedereen wist dat ik veel muziek had. In Delft draaide ik ook op huisfeestjes en werd ik voor het eerst gevraagd door een discotheek.”
“Mijn favoriete plaat op dit moment is Heartbreaker van John Legend en MSTRKRFT. Het is een aparte combinatie van house, soul en R&B. Bij het uitgaan zag ik altijd al dj’s barrières doorbreken qua muziekstijlen. Dat spreekt me erg aan. Daarom ook is Laidback Luke mijn voorbeeld. Hij is een house-dj, maar heeft zijn ogen open voor andere muziek en durft ook een popplaat op te zetten.”

“Bij de Hollywood had ik het gevoel dat ik beperkt was in de dingen die ik deed. Als een plaat een hit was, moest je ‘m zes keer op een avond laten horen. Om die reden ben ik weggegaan. Nu werk ik als zelfstandig ondernemer op de meest willekeurige plaatsen. Ik heb eens in Paradiso gestaan. Onwerkelijk. Stond ik naast dj’s waar ik altijd tegenop had gekeken. Vorig jaar mei draaide ik op een afterparty van de Amerikaanse rapper Lil Wayne. Werd ik de dag erna gebeld of ik de rest van zijn tour meewilde naar Noorwegen. Erg gaaf. Ik krijg nu soms aanbiedingen om twee maanden ergens te draaien, maar ik sla ze voorlopig af. Het zou ten koste gaan van mijn studie.”

Bijbaan: Dj
Verdiensten: € 300 per uur
Opvallend: Draaide een week lang voor de Amerikaanse rapper Lil Wayne

Editor Redactie

Do you have a question or comment about this article?

delta@tudelft.nl

Comments are closed.