Regenboog van modder

Een sleephopperzuiger spuit een regenboog van modder op een banaanvormig eiland. De modder hoopt zich op en kleeft samen. De zandbank biedt steeds meer weerstand tegen de klotsende zee als alweer een volgende sleephopperzuiger zich aandient. Vanuit de helikopter krijgt de kijker een uniek kijkje in de keuken van de aanleg van de Tweede Maasvlakte. Veel ingenieurs rekenen aan dit soort projecten, maar zelden krijgen ze de kans om haarscherpe beelden vanuit de lucht te zien van het ontstaan van nieuw land.
De Rotterdamse kunstenaars Liesbeth Bik en Jos van der Pol maakten deze beelden van het meest prestigieuze Nederlandse waterproject van dit moment. Zij cirkelden rond de contouren van Maasvlakte 2. Dat levert intrigerende plaatjes op van spuitende sleephopperzuigers en van meeuwen die eigenwijs rondkijken op het net gewonnen land.

Deze ‘tekening in de lucht’ is het meest geslaagde kunstenaarsproject rond de aanleg van Maasvlakte 2. Museum Boijmans van Beuningen toont in totaal tien opmerkelijke ‘artistieke ontdekkingsreizen’ over de landaanwinning.
Van oudsher heeft strijd tegen de zee en het winnen van land mythologische proporties. De Rotterdamse kunstenaar Marjolein Dijkman plaatst de aanleg van Maasvlakte 2 in dat perspectief. Op haar poster staat naast de foto van een zandspuitende sleephopperzuiger een tekening van een waterspuwende draak. Zij vond het kronkelende monster op oude zeekaarten met het opschrift ‘hic sunt dracones’ (hier wonen de draken). Daarmee gaven de oude cartografen de grenzen aan van de destijds bekende wereld.
Dijkman laat in een video ook beelden zien van zeemonsters uit literatuur, volkscultuur en mythologie. De eeuwige strijd met de zee wordt zo goed weergegeven. De draak is het symbool van het onbekende en onstuimige. De sleephopperzuiger staat voor de techniek die landaanwinning mogelijk maakt en het onstuimige probeert te beheersen.

De Spaanse kunstenares Lara Almarcegui houdt het veel dichter bij huis. Wie vaak in de Rotterdamse haven komt, kan niet om de braakliggende terreinen heen. Zelfs op de huidige Maasvlakte zijn er nog ongebruikte stukke land. Op de tentoonstelling is te zien hoe Almarcegui een groep bezoekers rondleidt door deze ‘wastelands’. Zij toont het scherpe contrast tussen de industrie, die door mensen is aangelegd, en de braakliggende terreinen, die met rust worden gelaten.

Ook de Oostenrijkse kunstenaar Hans Schabus zoekt het contrast op. Hij fotografeerde een eenzame zeiler, die in een klein bootje op zee dobbert. Voor hem rijzen de gigantische kranen op van de containerterminals van de Maasvlakte.
De blik van kunstenaars op het werk van ingenieurs is fascinerend. Ze laten goed zien hoe techneuten de wereld veranderen en vooral op wat voor manier ze dat proberen te doen. 

Portscapes is tot en met 26 april te zien in Museum Boijmans van Beuningen.

 De plannen voor dit “verhaalsrecht” maken deel uit van de nieuwe wet op het hoger onderwijs. Studenten krijgen daarin het recht om hun collegegeld terug te vragen wanneer ze niet tevreden zijn. Als ze hun studie niet op tijd kunnen afronden, bijvoorbeeld, of als de informatie over hun opleiding niet blijkt te kloppen.

Plasterk schrijft de Tweede Kamer dat hij ook wettelijk wil vastleggen op welke bronnen studenten zich in zo’n geval kunnen beroepen. Dat zijn de onderwijs- en examenregeling, de voorlichting over het onderwijsaanbod, en het studentenstatuut. Ook studiekeuzewebsites of brochures over de opleiding mogen dus worden aangevoerd, al gaat hij er wel vanuit dat studenten deze sowieso al met een korreltje zout nemen.

Instellingen mogen straks zelf kiezen hoe ze de procedure rond het nieuwe verhaalsrecht vormgeven. Plasterk rekent erop dat ze het hun studenten zo gemakkelijk mogelijk zullen maken.