Het juiste licht op de juiste plek op het juiste moment. Die missie volbrengt Iris Dijkstra’s Atelier Licht en Kleur (LEK) op de Rotterdamse Coolsingel.
Iris Dijkstra (37) was nooit een eigen bedrijf begonnen als ze niet ‘het licht in was getrokken’. Na vergeefse sollicitaties kwam ze via haar afstudeerprofessor prof.dr.ir. Han Brezet in contact met het Centrum Beeldende Kunst in Rotterdam. Een projectteam evalueerde daar de kerstverlichting en het Centrum wilde eigenlijk wel meer doen met licht aan de Coolsingel. Daar had Dijkstra wel oren naar: haar afstudeerontwerp had een link met zowel licht als de Coolsingel.
Voor haar afstudeeronderzoek ‘West meets East in the middle’ – over cultuur en productontwerpen – had Dijkstra een podium met een katheder ontworpen. “Met materialen waarvan ik vind dat het Tsjechië uitstraalt”, zegt ze. Ze had een glasmozaïek verwerkt in het podium dat van onder werd belicht. Als locatie had ze de Coolsingel in gedachten, omdat Praag en Rotterdam zustersteden zijn.
Champs-élysées
Hoewel ze geen lichtexpert was, leek ze geknipt voor een lichtplan dat de Coolsingel allure moest geven á la Champs-élysées. Een boulevardgevoel: schaalgrootte, etalages, zichtlijnen, ritme, continuïteit, een markant eindpunt waar je naar toe rijdt. “De vraag was: waarom voelt het op de Coolsingel niet zo?”
Om daar achter te komen, ging Dijkstra er gewoon maar eens goed kijken. Ze wilde weten hoe de Coolsingel functioneert en vooral hoe je de straat beleeft. Ze maakte er ‘s avonds foto’s op verschillende tijdstippen, vanuit verschillende perspectieven en onder verschillende weersomstandigheden.
Ze merkte dat de verlichting de aandacht verlegde van de straat naar vooral de bomen en lantaarnpalen. Alle kenmerken voor een boulevardgevoel waren wel zo ongeveer aanwezig, maar waren vertroebeld door reclames, verschillende afstanden tussen lantaarnpalen en rommelig straatmeubilair. Vanwege deze
stedenbouwkundige benadering vroeg Dijkstra andere industrieel ontwerpers, onder wie Sjoerd van Beers, maar eens mee te denken voor een oplossing.
Ze klapt haar laptop open en laat het resultaat zien. Door de openbare verlichting op één horizontale lijn te brengen, is er meer samenhang tussen de Erasmusbrug en het Hofplein. De Hofpleinfontein – het markante eindpunt waar je naartoe rijdt – laat Dijkstra sprankelen door licht vanuit de spuitmondjes te laten schijnen.
Met nachtfoto’s laat Dijkstra zien hoe ze het typisch Rotterdamse karakter van diverse gebouwen aan de Coolsingel, zoals het prominente stadhuis, accentueert. “De verlichting van het stadhuis was veertig jaar geleden uitgedacht toen het gebouw nog erg vuil was. Je zag een zweem van licht rond het stadhuis”, zegt Dijkstra. Dat is nu niet meer zo. “De architectuur van het stadhuis komt nu beter tot zijn recht met een gelijkblijvend energieverbruik. Het dak is van leisteen, dat lichten we nu uit met koud, wit licht. Naar voren komende delen in de gevel belichten we met een andere kleur, waardoor je het reliëf van het gebouw ziet.”
Eind vorig jaar besloot het bestuur dat het onafhankelijke universiteitsblad Vox minder vaak mocht verschijnen. Ter compensatie werd in februari een ‘nieuwsplatform’ op de website van de Radboud Universiteit gecreëerd, waar persberichten en nieuws naast elkaar verschenen. Maar daar is de universiteit toch niet gelukkig mee. Het journalistieke nieuws zal voortaan alleen nog voor studenten en medewerkers te lezen zijn. Buitenstaanders mogen alleen de berichten van de communicatieafdeling lezen.
“Van meet af aan is het college van bestuur niet blij met de journalistieke teksten die onze redactie voor het nieuwsplatform schrijft”, zegt interim-hoofdredacteur Anne Dohmen. “Er is een constante stroom van incidenten, waarbij zelfs over woordkeuze onenigheid ontstaat.”
Maar volgens de persvoorlichter van de Radboud Universiteit is er gewoon sprake van ‘voortschrijdend inzicht’. De huisstijl van de nieuwswebsite was hetzelfde als van de gewone universiteitswebsite en dat leverde verwarring op. “Men denkt soms dat journalistieke berichten het standpunt van het universiteitsbestuur zijn. Daarom gaan we de interne en de externe communicatie scheiden.”
Volgens hem blijft Vox onafhankelijk en is de redactie ‘in principe’ vrij in wat ze schrijft op het intranet. Maar hoofdredacteur Dohmen reageert argwanend: “Dat is een kwestie van afwachten, want het is nergens vastgelegd.” Ze heeft liever een eigen onafhankelijk online platform.
De vraag is wat de medezeggenschapsraad ervan denkt. De redactie hoopt dat die voor het blad in de bres springt. Maar de voorlichter meent vooralsnog dat de raad er niets meer over te zeggen heeft. “Het gaat om een onderscheid in interne en externe communicatie op de website van de universiteit en daar zijn de afdeling communicatie en het college van bestuur verantwoordelijk voor.”
De leden van de medezeggenschapsraad waren niet bereikbaar voor commentaar.
De Radboud Universiteit is overigens niet de enige instelling die haar nieuwssite afschermt; onder meer de Hogeschool Inholland doet dat.
Havenelementen
Een ander voorbeeld is het Havenmuseum aan de Leuvehaven, een schakel tussen Coolsingel en Schiedamsedijk. Dit openluchtmuseum toont een beeld van de Rotterdamse haven compleet met hijskranen, schepen, een grote bok en graanelevator. Die typische havenelementen heeft Dijkstra uitgelicht alsof ze zelf licht geven. Als bakens in de stad.
Na dit project volgden er zoveel nieuwe dat Dijkstra het veel te druk kreeg om nog te solliciteren. Met Sjoerd van Beers begon ze daarom op 1 januari 2005 in Rotterdam Atelier Licht en Kleur (LEK), een vennootschap onder firma.
Dat was ook een praktische zet. “Als je met zijn tweeën projecten doet, is het handig om één banknummer te hebben”, zegt Dijkstra. “Voor mijn gevoel hadden we pas echt een echt bedrijf toen we een plek hadden, want voorheen deden we het thuis met chat-overleg. Uiteindelijk hebben we een interieurarchitect aangenomen die ook ervaring had met binnenverlichting.”
De eigen zaak past haar nu. “De vrijheid van het ondernemerschap voelt heel goed.” Ze is niet alleen eigen baas, maar geeft tevens les bij Bouwkunde en Industrieel Ontwerpen in het vak light and architecture en biedt gastcolleges en lichtworkshops.
Al met al voldoende werk. Zoveel dat ze na een splitsing – waarbij Van Beers en Dijkstra ieder hun eigen weg gingen – nu zelfs nieuwe medewerkers zoekt voor Atelier LEK.
Do you have a question or comment about this article?
delta@tudelft.nl
Comments are closed.