Geef de wereld een zetje

Hm, met smeltende ijskappen en plastic-soepzeeën zo’n gek idee nog niet. Want natuurlijk laten we allemaal het licht niet onnodig branden en spoelen we een plasje braaf door met de kleine spoelknop, maar dat is niet genoeg om de wereld te redden. Deze app ook niet, maar het maakt de gebruiker met behulp van zestig taken en bijbehorende beloningen die je kunt delen via Facebook en Twitter in elk geval een beetje bewuster. 

Dat is eigenlijk nog best leuk. Door steeds een taak te voltooien (boodschappen gedaan op de fiets, minder eten weggegooid) zie je het landschap op je telefoon steeds mooier worden en speel je nieuwe levels vrij. Ook zie je onder ‘achievements’ wat je aan geld hebt bespaard. Als dat niet motiveert… Groot minpunt: bij het aantikken van de taken klapt de app er negen van de tien keer uit. En toegegeven, tips als ‘Speel eens een keer een bordspel in plaats van een avondje tv, dat is veel gezelliger en het scheelt ook nog eens energie’, ‘Rij eens bewust op de rechterbaan naar je werk’ en ‘Ga een uur eerder naar bed’ klinken wat knullig. Maar alles voor een schonere wereld, nietwaar? Dat de telefoon waarop de app moet draaien op zijn beurt als geen ander bijdraagt aan de elektronische afvalberg, dat zullen we voor het gemak maar even vergeten. 

Bouwkunde (BK)
Bouwkunde moet het aantal afdelingen terugbrengen. Het zijn er nu vijf. De komende tijd wordt gediscussieerd over een vereenvoudiging van de faculteitsstructuur en de inpassing van onderzoeksinstituut OTB. Verder zullen de afdelingen bouwtechnologie (BK) en bouw (CiTG) gezamenlijk gaan optrekken en is er binnen Bouwkunde een plan voor een nieuwe sectie geschiedenis. “Die zou een extra impuls kunnen geven aan onderzoek bij architectuur”, zegt faculteitssecretaris Herman Schoffelen.
Het terugbrengen van het aantal afdelingen, de samenwerking met CiTG en de komst van OTB zal voor BK een besparing van 3,6 miljoen euro opleveren. OTB zelf moet zeven ton besparen.
Komend collegejaar geldt een numerus fixus en wordt verder nagedacht over mogelijkheden voor selectie aan de poort. Studenten zullen minder lang over hun studie kunnen doen en Bouwkunde zal de kosten voor het onderwijs met 1,1 miljoen euro omlaag brengen. Ook de kosten voor vaste lasten als huur, energie en lasten voor ondersteuning zullen met 1,2 miljoen euro dalen. De nieuwe decaan, Karin Laglas, krijgt de tijd om zich in te werken en mag in het tweede kwartaal definitieve besluiten nemen.

CiTG
Vanwege financiële problemen begon Civiele Techniek en Geowetenschappen (CiTG) in 2009 al met een eigen ‘herijking’ via het CiTG Vernieuwingsplan. Dit plan voorzag in een kostenombuiging die voor een belangrijk deel werd behaald door reorganisatie van de afdeling Bouw.
Voor de universitaire herijking moet CiTG 2,2 miljoen euro extra bezuinigen. Dat gebeurt zonder gedwongen ontslagen, via natuurlijk verloop (1,3 miljoen euro).
De overige 0,9 van de 2,2 miljoen euro wil de decaan tot en met 2013 besparen door onder meer kritisch te kijken naar het aantal mastervakken en interne commissies voor onderwijskwaliteit te combineren. Daar komen bij: een goedkopere inkoop, ‘het nieuwe werken’, efficiëntere bedrijfsvoering en het verminderen van energielasten.
2011 zal vooral in het teken staan van versterking van de afdeling transport & planning met de groep goederenvervoer van onderzoeksinstituut OTB. Ook bestaan er plannen om een nieuwe afdeling bij CiTG te voegen door de komst van de groepen remote sensing en earth observation van L&R en EWI en TNW. Deze afdeling zal nauw samenwerken met Geotechnologie.

L&R
Decaan Jacco Hoekstra toastte tijdens zijn nieuwjaarstoespraak op een ‘grotendeels herijkingsvrij jaar’. Hij verwees daarbij naar de geplande snelle invoering van de laatste delen van zijn herijkingsplan in de eerste maanden van 2011.
Luchtvaart- en Ruimtevaarttechniek (L&R) heeft al twee jaar een strenger vacaturebeleid waarbij tijdelijk personeel ‘niet wordt vervangen tenzij’. Dat leidde her en der al tot indikken en verschuiven.
Vorig jaar is besloten de structuur van de faculteit te wijzigen. In plaats van zes zijn er nu vier (meer geconcentreerde) afdelingen: aerodynamics, wind energy and performance (AWEP), aerospace structures and materials (AS&M), control and operations (C&O)  en space engineering (SE). De afdeling remote sensing, zo is het plan, gaat naar CiTG.
Het aantal resterende gedwongen ontslagen is met drie á vier volgens Hoekstra relatief laag. De medezeggenschap zal zich daar nog over buigen. “Het grootste deel van de krimp is al via de verschuivingen in de organisatie en het natuurlijk verloop bereikt.”

3mE en TNW
Bij Werktuigbouwkunde, Maritieme Techniek & Technische Materiaalwetenschappen (3mE) komen in totaal 42 arbeidsplaatsen te vervallen. Decaan Marco Waas verwacht dat het twintig gevallen gedwongen ontslagen betreft. De rest is natuurlijk verloop. De grootste klap valt bij de afdeling materiaalkunde: daar verdwijnen twaalf tot vijftien arbeidsplaatsen. Deze reorganisatie moet 1,1 miljoen euro opleveren. Het cvb staat volgens Waas positief tegenover een voorstel om een half miljoen euro te herinvesteren in biomaterialen.
Waas hoopt over een maand naar het cvb te gaan met een ander uitgewerkt plan dat 1,2 miljoen euro moet opleveren: een analyse van de wetenschappelijke en economische prestaties van vakgroepen en individuele posities. “Is er onvoldoende kritische massa om nu en in de toekomst bij de wereldtop te horen? Of is de maatschappelijke relevantie te laag? Dan komt een gebied te vervallen. Het zal zo’n vijftien man betreffen.”
Het practicum modelbouw en bewerken wordt veranderd, waardoor er één gedwongen ontslag valt. Zeven medewerkers zullen anders worden ingezet. Dit bespaart ruimte en moet vier ton opleveren.
Verder wil 3mE samen met Technische Natuurwetenschappen (TNW) het vakgebied procestechnologie sterker profileren. Daarbij zijn vier afdelingen betrokken: process & energy (3mE), multi-scale physics, chemical engineering en biotechnology (alle drie TNW). In mei of juni volgt een uitgewerkt plan.
Het wolkenonderzoek van de TNW-afdeling multi-scale physics wordt ondergebracht bij het toekomstige virtuele klimaatinstituut. De door het cvb opgelegde krimp van twintig procent voor deze afdeling moet zes ton euro opleveren. Voor de zomer wordt hierover meer bekend.
TNW bespaart ook zes ton op onderwijs, door natuurlijk verloop en het schrappen van wetenschappelijke functies. Verder heft TNW vrij snel twee nog niet nader genoemde secties op. In totaal zullen op de faculteit zo’n vijftig arbeidsplaatsen verdwijnen, een groot deel via natuurlijk verloop. “Het mogelijke aantal gedwongen ontslagen is minder dan een dozijn”, zegt decaan Tim van der Hagen. Zijn faculteit moet in totaal 4,2 miljoen besparen.

Industrieel Ontwerpen (IO)
Het verlies aan arbeidsplaatsen ligt bij IO onder de tien, verwacht decaan Cees de Bont. Hij hoopt dat met natuurlijk verloop op te vangen. Zijn vrees is echter dat IO met de huidige kabinetsplannen op termijn minder geld zal krijgen. De Bont weet niet of dat meer arbeidsplaatsen kost.
De decaan wil enkele tonnen besparen door ongeveer de helft minder aan externe docenten in te huren. Dat leidt tot een grotere onderwijslast voor medewerkers. Op hen zal een beroep worden gedaan om flexibel te zijn in hun werktijden. “Het vraagt van medewerkers dat ze constructief meedenken en niet bij voorbaat de hakken in het zand zetten”, zegt De Bont. Een projectteam buigt zich daarnaast over vermindering van het aantal keuzevakken.
IO heeft begin deze maand de grote machinehal teruggegeven aan de afdeling vastgoed. Daarmee bespaart de faculteit ongeveer vier ton. De herbestemming is nog niet duidelijk. Een van de plannen is om er een tentamenhal van te maken. Op het gebied van visualisatie gaat IO samenwerken met Bouwkunde.

TBM
Decaan Theo Toonen zegt dat de herijking bij Techniek, Bestuur en Management (TBM) zonder gedwongen ontslagen kan verlopen als medewerkers zich flexibeler opstellen. “Men moet verder kijken dan de eigen superspecialisatie. We zijn nu koninkrijkjes aan het slechten. Er moet onderlinge solidariteit komen tussen afdelingen en secties.”
TBM gaat de komende jaren terug naar drie afdelingen. De afdelingen values and technology en innovation systems gaan samen met enkele kleine onderdelen uit de andere afdelingen. Die afdelingen worden daartoe heringericht. Hoeveel banen dat gaat kosten, kan Toonen niet zeggen. “Ik denk in geld.” Aan het einde van de herijking moet TBM 2,2 miljoen euro hebben vrijgespeeld.
Wel is duidelijk dat veel kleinere specialismen zullen verdwijnen, aldus Toonen. “Die mensen krijgen een andere taakstelling.” Ook zal duurzaamheid als afzonderlijk platform verdwijnen, net als de focus op organisatiepsychologie. Het aantal keuzevakken wordt gehalveerd, het aantal afstudeervarianten gestroomlijnd, en het taalonderwijs zal alleen nog het Nederlands en Engels beslaan. Verder gaat TBM op het gebied van innovatie samenwerken met IO. Op het gebied van transport wordt samenwerking gezocht met CiTG en 3mE en onderzoeksinstituut OTB.

EWI
Volgens Henk Sips, oud-waarnemend decaan, zijn er bij Elektrotechniek, Wiskunde en Informatica (EWI) al gesprekken gaande met ondersteunend personeel over functies die veranderen of verdwijnen. Voor de opgeheven sectie elektromagnetisme zijn drie van de vier medewerkers al elders ondergebracht. “Voor de vierde zoeken we nog.” Bij het onderbrengen van de sectie computer engineering bij de afdeling software technology verdwijnt één formatieplaats.
In 2011 komt er bij EWI een aantal nieuwe leerstoelen. Zo worden de vacante leerstoelen stochastische besliskunde en waarschijnlijkheidsrekening omgevormd tot een nieuwe bredere leerstoel. En er komt een leerstoel smart grids.
Verder moet de komende maanden duidelijk worden hoe de afdeling telecommunications kan worden samengevoegd met het facultaire ‘international research centre for telecommunications’. Ook bij Dimes zal er begin dit jaar gediscussieerd worden over een nieuwe werkwijze. Het onderzoeksinstituut ziet zijn toelage van vier miljoen binnen vier jaar opdrogen en moet zichzelf gaan bedruipen. In totaal moet EWI 6,2 miljoen euro vrijmaken.
Per september begint een proef met het wiskundeonderwijs op de faculteiten L&R en CiTG en wellicht ook TNW. Nu verzorgt EWI dat onderwijs, maar zij gaat testen of docenten van andere faculteiten dat kunnen overnemen, met ondersteuning vanuit EWI.