Aikido voor luchthavens

r. Theo van Holten, dr.ir. Dries Visser, sectie aerospace design, integration & operation

Tussenstand: Nog twee jaar

“Iets meer harmonie in de besluitvorming zou bij de ontwikkeling van luchthavens geen kwaad kunnen. De verschillende belangengroepen staan vaak lijnrecht tegenover elkaar. De luchthavendirectie wil vooral veel groei. Milieugroeperingen en omwonenden willen juist minder.

Iedere partij huurt zijn eigen consultants in, met ieder een eigen rapport en getallen. Als partijen dan met elkaar om de tafel gaan, is het moeilijk om een gesprek te voeren, doordat iedereen weer andere cijfers bezit.

Als je kiest voor groei van een luchthaven zul je vervolgens een compromis moeten vinden waarbij alle partijen zo weinig mogelijk nadeel ondervinden. Zo’n compromisvoorstel kun je onderbouwen met berekeningen, als je de grenzen en wensen kent van de verschillende partijen. Wat zijn de geluidsnormen over tien jaar? Hoeveel groei is nodig om de luchthaven over tien jaar rendabel te houden?

Om die belangen om te kunnen zetten in een werkend plan, ontwikkelen we ‘Harmos’. Dat staat voor Holistic Airport Resource Management and Optimization System. Het is een wiskundig optimalisatieprogramma dat eisen van verschillende partijen op elkaar afstemt. Het moet volledig beleidsondersteunend kunnen werken voor bijvoorbeeld een luchthaven als Schiphol.

Als je bepaalt dat er meer vliegbewegingen moeten komen, kun je met ‘Harmos’ berekenen wat voor invloed dit heeft op de geluidsoverlast. Maar je kunt met ‘Harmos’ ook berekenen hoe je per startbaan de starts en landingen kunt plannen, zodat je zo min mogelijk verlies van nachtrust veroorzaakt.

Harmos is een optimalisatieprogramma, het zoekt dus bij de beschikbare gegevens de meest ideale uitkomst. Andere ontwikkelde programma’s voor luchthavens werken met trial and error. Dat betekent dat je net zo lang nieuwe waarden invoert tot je de best haalbare oplossing krijgt. Ik denk dat optimalisatie sneller werkt en dat je er betere oplossingen van krijgt.

De komende jaren werk ik met mijn begeleider aan een gebruiksvriendelijke versie van het programma. Het is de bedoeling dat we ‘Harmos’ uiteindelijk op de markt kunnen brengen, waar het kan zorgen dat partijen minder met elkaar in de clinch liggen.

De naam ‘Harmos’ heb ik niet voor niets gekozen. Het is afgeleid van aikido, dat de ‘weg van de harmonie’ betekent. Mijn aikidoleraar zegt altijd dat het ook belangrijk is om die harmonie buiten de dojo, de oefenruimte na te streven. Ik probeer dat met mijn werk te doen.” (RZ)

Naam: Roland Wijnen(30)

Onderwerp: Harmos; een beleidsondersteunend systeem voor de planning van luchthavens

Promotors: prof.dr.ir. Theo van Holten, dr.ir. Dries Visser, sectie aerospace design, integration & operation

Tussenstand: Nog twee jaar

“Iets meer harmonie in de besluitvorming zou bij de ontwikkeling van luchthavens geen kwaad kunnen. De verschillende belangengroepen staan vaak lijnrecht tegenover elkaar. De luchthavendirectie wil vooral veel groei. Milieugroeperingen en omwonenden willen juist minder.

Iedere partij huurt zijn eigen consultants in, met ieder een eigen rapport en getallen. Als partijen dan met elkaar om de tafel gaan, is het moeilijk om een gesprek te voeren, doordat iedereen weer andere cijfers bezit.

Als je kiest voor groei van een luchthaven zul je vervolgens een compromis moeten vinden waarbij alle partijen zo weinig mogelijk nadeel ondervinden. Zo’n compromisvoorstel kun je onderbouwen met berekeningen, als je de grenzen en wensen kent van de verschillende partijen. Wat zijn de geluidsnormen over tien jaar? Hoeveel groei is nodig om de luchthaven over tien jaar rendabel te houden?

Om die belangen om te kunnen zetten in een werkend plan, ontwikkelen we ‘Harmos’. Dat staat voor Holistic Airport Resource Management and Optimization System. Het is een wiskundig optimalisatieprogramma dat eisen van verschillende partijen op elkaar afstemt. Het moet volledig beleidsondersteunend kunnen werken voor bijvoorbeeld een luchthaven als Schiphol.

Als je bepaalt dat er meer vliegbewegingen moeten komen, kun je met ‘Harmos’ berekenen wat voor invloed dit heeft op de geluidsoverlast. Maar je kunt met ‘Harmos’ ook berekenen hoe je per startbaan de starts en landingen kunt plannen, zodat je zo min mogelijk verlies van nachtrust veroorzaakt.

Harmos is een optimalisatieprogramma, het zoekt dus bij de beschikbare gegevens de meest ideale uitkomst. Andere ontwikkelde programma’s voor luchthavens werken met trial and error. Dat betekent dat je net zo lang nieuwe waarden invoert tot je de best haalbare oplossing krijgt. Ik denk dat optimalisatie sneller werkt en dat je er betere oplossingen van krijgt.

De komende jaren werk ik met mijn begeleider aan een gebruiksvriendelijke versie van het programma. Het is de bedoeling dat we ‘Harmos’ uiteindelijk op de markt kunnen brengen, waar het kan zorgen dat partijen minder met elkaar in de clinch liggen.

De naam ‘Harmos’ heb ik niet voor niets gekozen. Het is afgeleid van aikido, dat de ‘weg van de harmonie’ betekent. Mijn aikidoleraar zegt altijd dat het ook belangrijk is om die harmonie buiten de dojo, de oefenruimte na te streven. Ik probeer dat met mijn werk te doen.” (RZ)