Delft, Leiden en Eindhoven staan er het slechtst voor. Maar ook voor de andere universiteiten komt er een strenge winter aan.De financiële cijfers van de universiteiten zien er met het jaar minder gezond uit.
Vorig jaar sloten zes van de veertien universiteiten het jaar af in de rode cijfers. De universitaire sector als geheel slaagde er zelfs niet in quitte te spelen.
Dat blijkt uit een analyse van de jaarrekeningen over 2001, uitgevoerd door de redacties van de tijdschriften Academia en HBO-Journaal. De jaarcijfers van de universiteiten vertonen al een paar jaar een duidelijk dalende lijn. In 1998 en 1999 was er maar één universiteit die het boekjaar afsloot met een tekort. In 2000 waren het er vier en vorig jaar dus zes.
De reeks bedragen die de gezamenlijke universiteiten wisten over te houden, vertoont een al even onheilspellende tendens. In 1998 was dat nog 111 miljoen euro, in 1999 71 miljoen en in 2000 48 miljoen. Vorig jaar slaagden de universiteiten er net niet meer in quitte te spelen: zij boekten een verlies van 1,4 miljoen euro.
Huisvesting
Ook andere bedrijfseconomische gegevens wijzen op neergang. Van alle universiteiten op één na (de Erasmus Universiteit) verslechterde de vermogenspositie. Dat betekent dat zij op de lange termijn minder goed in staat zijn hun schulden af te betalen en tegenslagen op te vangen. Drie universiteiten (Leiden, Delft en Eindhoven) beschikten eind vorig jaar niet eens over genoeg geld om hun kortlopende schulden af te betalen.
Voor de nabije toekomst valt geen herstel te voorzien. Dat heeft te maken met de investeringen in huisvesting die voor vrijwel alle universiteiten de komende jaren onvermijdelijk is. Uit een inventarisatie die hun branchevereniging, de VSNU, deze week presenteert in haar jaarverslag blijkt dat de universiteiten nieuwbouw- en renovatieplannen hebben die alles bij elkaar 240 miljoen euro per jaar kosten, en dat gedurende een periode van vijftien jaar. De overheid betaalt de universiteiten voor hun huisvesting echter niet meer dan negentig miljoen euro per jaar.
Geld lenen
De universiteiten zouden dus zelf geld opzij moeten zetten voor hun investeringen in huisvesting. Nu zij daarin niet slagen, zijn zij gedwongen om forse bedragen op de kapitaalmarkt te lenen. Maar dat levert enorme verliezen aan rente op.
De universiteiten leggen de schuld voor hun huidige financiële toestand bij de overheid. Toenmalig staatssecretaris Cohen heeft in 1995 zelfs officieel toegegeven dat de overheid inderdaad een veelte lage huisvestingsvergoeding betaalt. Drie jaar geleden is dat opnieuw voorgerekend door de commissie-Koopmans. Maar hoewel die commissie mede in opdracht van het ministerie aan het werk ging, heeft noch Hermans noch zijn opvolger ooit op haar rapport gereageerd.
Winterjas
Opvallend genoeg tonen de jaarcijfers van de hogescholen een tegengestelde trend, zo blijkt uit de analyses van HBO-Journaal en Academia. Terwijl de universiteiten steeds verder wegzakken, kruipen de hogescholen uit het dal, na het crisisjaar 1998. In dat jaar kwam de helft van de (toen ongeveer zestig) hogescholen in de rode cijfers terecht en kwamen zij gezamenlijk 55 miljoen euro tekort. Vorig jaar wisten zij daarentegen dertien miljoen over te houden. Nog maar acht van de vijftig hogescholen sloten het jaar af met een tekort.
Overigens ziet met name de vermogenspositie van de hogescholen er nog steeds slechter uit dan die van de universiteiten. Maar een vergelijking is niet eenvoudig, vanwege een heel verschillende uitgangspositie. Want terwijl de meeste universiteiten aan de vooravond staan van grote investeringen in hun huisvesting, hebben de hogescholen die uitgaven al grotendeels achter de rug.
HBO-Journaal en Academia vergelijken de hogescholen met een bijstandsmoeder die jarenlange schuldsanering achter de rug heeft. De universiteiten hadden tot voor kort een baan, maar dreigen nu ook in de bijstand terecht te komen. De bezuinigingen van het nieuwe kabinet beloven echter een strenge winter, en voor beide sectoren wordt ,,het aanschaffen van een goede winterjas voor de kinderen nog een hele toer”, aldus de redactie van de twee bladen.
Delft, Leiden en Eindhoven staan er het slechtst voor. Maar ook voor de andere universiteiten komt er een strenge winter aan.
De financiële cijfers van de universiteiten zien er met het jaar minder gezond uit. Vorig jaar sloten zes van de veertien universiteiten het jaar af in de rode cijfers. De universitaire sector als geheel slaagde er zelfs niet in quitte te spelen.
Dat blijkt uit een analyse van de jaarrekeningen over 2001, uitgevoerd door de redacties van de tijdschriften Academia en HBO-Journaal. De jaarcijfers van de universiteiten vertonen al een paar jaar een duidelijk dalende lijn. In 1998 en 1999 was er maar één universiteit die het boekjaar afsloot met een tekort. In 2000 waren het er vier en vorig jaar dus zes.
De reeks bedragen die de gezamenlijke universiteiten wisten over te houden, vertoont een al even onheilspellende tendens. In 1998 was dat nog 111 miljoen euro, in 1999 71 miljoen en in 2000 48 miljoen. Vorig jaar slaagden de universiteiten er net niet meer in quitte te spelen: zij boekten een verlies van 1,4 miljoen euro.
Huisvesting
Ook andere bedrijfseconomische gegevens wijzen op neergang. Van alle universiteiten op één na (de Erasmus Universiteit) verslechterde de vermogenspositie. Dat betekent dat zij op de lange termijn minder goed in staat zijn hun schulden af te betalen en tegenslagen op te vangen. Drie universiteiten (Leiden, Delft en Eindhoven) beschikten eind vorig jaar niet eens over genoeg geld om hun kortlopende schulden af te betalen.
Voor de nabije toekomst valt geen herstel te voorzien. Dat heeft te maken met de investeringen in huisvesting die voor vrijwel alle universiteiten de komende jaren onvermijdelijk is. Uit een inventarisatie die hun branchevereniging, de VSNU, deze week presenteert in haar jaarverslag blijkt dat de universiteiten nieuwbouw- en renovatieplannen hebben die alles bij elkaar 240 miljoen euro per jaar kosten, en dat gedurende een periode van vijftien jaar. De overheid betaalt de universiteiten voor hun huisvesting echter niet meer dan negentig miljoen euro per jaar.
Geld lenen
De universiteiten zouden dus zelf geld opzij moeten zetten voor hun investeringen in huisvesting. Nu zij daarin niet slagen, zijn zij gedwongen om forse bedragen op de kapitaalmarkt te lenen. Maar dat levert enorme verliezen aan rente op.
De universiteiten leggen de schuld voor hun huidige financiële toestand bij de overheid. Toenmalig staatssecretaris Cohen heeft in 1995 zelfs officieel toegegeven dat de overheid inderdaad een veelte lage huisvestingsvergoeding betaalt. Drie jaar geleden is dat opnieuw voorgerekend door de commissie-Koopmans. Maar hoewel die commissie mede in opdracht van het ministerie aan het werk ging, heeft noch Hermans noch zijn opvolger ooit op haar rapport gereageerd.
Winterjas
Opvallend genoeg tonen de jaarcijfers van de hogescholen een tegengestelde trend, zo blijkt uit de analyses van HBO-Journaal en Academia. Terwijl de universiteiten steeds verder wegzakken, kruipen de hogescholen uit het dal, na het crisisjaar 1998. In dat jaar kwam de helft van de (toen ongeveer zestig) hogescholen in de rode cijfers terecht en kwamen zij gezamenlijk 55 miljoen euro tekort. Vorig jaar wisten zij daarentegen dertien miljoen over te houden. Nog maar acht van de vijftig hogescholen sloten het jaar af met een tekort.
Overigens ziet met name de vermogenspositie van de hogescholen er nog steeds slechter uit dan die van de universiteiten. Maar een vergelijking is niet eenvoudig, vanwege een heel verschillende uitgangspositie. Want terwijl de meeste universiteiten aan de vooravond staan van grote investeringen in hun huisvesting, hebben de hogescholen die uitgaven al grotendeels achter de rug.
HBO-Journaal en Academia vergelijken de hogescholen met een bijstandsmoeder die jarenlange schuldsanering achter de rug heeft. De universiteiten hadden tot voor kort een baan, maar dreigen nu ook in de bijstand terecht te komen. De bezuinigingen van het nieuwe kabinet beloven echter een strenge winter, en voor beide sectoren wordt ,,het aanschaffen van een goede winterjas voor de kinderen nog een hele toer”, aldus de redactie van de twee bladen.

Comments are closed.