T-shirt tegen ruimteziekte

Luchtvaart- en ruimtevaarttechniekstudent Joost Elstak dingt met dit idee mee naar een jaar stage bij ruimtelaboratorium Estec in Noordwijk.

Derdejaars student luchtvaart- en ruimtevaarttechniek Joost Elstak (20) werkt bij Space Expo in Noordwijk. Daar zag hij een folder liggen van de Success Student Contest 2002, een wedstrijd van de Europese ruimtevaartorganisatie ESA. De opdracht: bedenk een voorstel voor een experiment dat aan boord kan worden gedaan van het internationale ruimtestation ISS.

Uit de inzendingen maakte de ESA een voorselectie van 46 Europese universiteitsstudenten. Samen met een biologiestudent uit Utrecht is Elstak de enige Nederlander die door de voorronde is gekomen.

Het voorstel van Elstak lijkt even simpel als praktisch. Met een trillend T-shirt wil hij ervoor zorgen dat mensen in de ruimte geen last meer hebben van ruimteziekte. Vertigo % een evenwichtstoornis die met misselijkheid gepaard gaat – komt veel voor onder astronauten. Door het ontbreken van zwaartekracht weet het evenwichtsorgaan niet meer wat boven of onder is. Ook de mogelijkheid om te zweven veroorzaakt gemakkelijk desoriëntatie. Na een paar dagen is het lichaam gewend aan gewichtloosheid, maar ruimteziekte gaat nooit helemaal weg.

Elstak wil onderzoeken of een deel van de functie van het evenwichtsorgaan kan worden overgenomen door een technologisch instrument. Nu al worden ruimtestations zo ingericht dat het lijkt alsof het een ‘gewone’ ruimte is met zwaartekracht. De verlichting wordt bijvoorbeeld ‘boven’ gehangen.

Strak

,,Maar de meest directe manier om iets te ervaren, is om te voelen”, zegt Elstak. Hij wil trilsensoren van mobiele telefoons als referentie gebruiken, zodat het lichaam voelt wat boven en onder is. De trilsensoren worden op een strak shirt geplakt en trillen op het moment dat de astronaut rechtop staat. ,,Zodra de astronaut zich naar voren draait, verplaatsen de trillingen zich van de heup naar de borst.” Als de astronaut stil hangt, nemen de trillingen af.

Benodigdheden voor het ‘ruimteshirt’: een stuk of zes trilsensoren, een klein gyroscoopje en een stel batterijen. ,,Ik heb ooit gehoord dat een kilo in de ruimte 20 duizend dollar kost, dus hoe minder gewicht hoe beter.”

Het idee van Elstak klinkt briljant. ,,Dat is de kracht van het voorstel, je kunt je er direct wat bij voorstellen. Daarom heb ik het ook ingezonden”, zegt Elstak. ,,Nu nog kijken of het principe werkt.” De student hoort in januari of hij bij de prijswinnaars hoort. Als hij de eerste prijs wint, mag hij een jaar bij Estec werken om zijn idee uit te testen. De tweede prijs is een laptop en de derde prijs is een uitstapje naar Kourou, de lanceerbasis van Europese raketten in Frans Guyana.

Mensen raken vaak gedesoriënteerd of misselijk in gewichtloze toestand. Met een trillend T-shirt weet een astronaut weer wat onder en boven is. Luchtvaart- en ruimtevaarttechniekstudent Joost Elstak dingt met dit idee mee naar een jaar stage bij ruimtelaboratorium Estec in Noordwijk.

Derdejaars student luchtvaart- en ruimtevaarttechniek Joost Elstak (20) werkt bij Space Expo in Noordwijk. Daar zag hij een folder liggen van de Success Student Contest 2002, een wedstrijd van de Europese ruimtevaartorganisatie ESA. De opdracht: bedenk een voorstel voor een experiment dat aan boord kan worden gedaan van het internationale ruimtestation ISS.

Uit de inzendingen maakte de ESA een voorselectie van 46 Europese universiteitsstudenten. Samen met een biologiestudent uit Utrecht is Elstak de enige Nederlander die door de voorronde is gekomen.

Het voorstel van Elstak lijkt even simpel als praktisch. Met een trillend T-shirt wil hij ervoor zorgen dat mensen in de ruimte geen last meer hebben van ruimteziekte. Vertigo % een evenwichtstoornis die met misselijkheid gepaard gaat – komt veel voor onder astronauten. Door het ontbreken van zwaartekracht weet het evenwichtsorgaan niet meer wat boven of onder is. Ook de mogelijkheid om te zweven veroorzaakt gemakkelijk desoriëntatie. Na een paar dagen is het lichaam gewend aan gewichtloosheid, maar ruimteziekte gaat nooit helemaal weg.

Elstak wil onderzoeken of een deel van de functie van het evenwichtsorgaan kan worden overgenomen door een technologisch instrument. Nu al worden ruimtestations zo ingericht dat het lijkt alsof het een ‘gewone’ ruimte is met zwaartekracht. De verlichting wordt bijvoorbeeld ‘boven’ gehangen.

Strak

,,Maar de meest directe manier om iets te ervaren, is om te voelen”, zegt Elstak. Hij wil trilsensoren van mobiele telefoons als referentie gebruiken, zodat het lichaam voelt wat boven en onder is. De trilsensoren worden op een strak shirt geplakt en trillen op het moment dat de astronaut rechtop staat. ,,Zodra de astronaut zich naar voren draait, verplaatsen de trillingen zich van de heup naar de borst.” Als de astronaut stil hangt, nemen de trillingen af.

Benodigdheden voor het ‘ruimteshirt’: een stuk of zes trilsensoren, een klein gyroscoopje en een stel batterijen. ,,Ik heb ooit gehoord dat een kilo in de ruimte 20 duizend dollar kost, dus hoe minder gewicht hoe beter.”

Het idee van Elstak klinkt briljant. ,,Dat is de kracht van het voorstel, je kunt je er direct wat bij voorstellen. Daarom heb ik het ook ingezonden”, zegt Elstak. ,,Nu nog kijken of het principe werkt.” De student hoort in januari of hij bij de prijswinnaars hoort. Als hij de eerste prijs wint, mag hij een jaar bij Estec werken om zijn idee uit te testen. De tweede prijs is een laptop en de derde prijs is een uitstapje naar Kourou, de lanceerbasis van Europese raketten in Frans Guyana.