Jacht op het goddelijke deeltje

Lang geleden, om precies te zijn vlak na de grote plof die het heelal in gang zette, waren alle deeltjes zonder massa. Toen gebeurde er iets. Er manifesteerde zich een veld in de tot dan toe ondenkbare ruimte. De massaloze deeltjes, die met de lichtsnelheid rondschoten, werden gevangen in het veld. Ze verwierven massa en daarmee traagheid. In dat proces kwamen nieuwe deeltjes vrij. Wie het bestaan daarvan weet vast te stellen, kent de aard van de scheppende kracht die het heelal veranderde van een vormloze soep in iets met structuur – de natuurkundige equivalent van God.
Deze theorie is afkomstig van de Britse natuurkundige Peter Higgs, die hem bijna vijftig jaar geleden bedacht. Anderen waren evengoed hard bezig het ontbrekende stukje te vinden van de puzzel die Newton en Einstein al voor een groot deel in elkaar gezet hadden. Maar het deeltje draagt zijn naam: het Higgs-boson.

Iedereen weet zo onderhand wel dat bij het Cern in Genève een gigantische detector, de Large Hadron Collider (LHC), op zoek is om het bestaan van het Higgs-boson aan te tonen. Het zou het sluitstuk moeten zijn van een jacht die al vijftig jaar duurt en waarbij het deeltje steeds weer aan de metende aandacht van fysici wist te ontsnappen.

Die jacht is het onderwerp van ‘Massive – the hunt for the God particle’ van Ian Sample, een journalist die zijn sporen verdiende bij New Scientist en The Guardian. Die ervaring staat garant voor een goed gedocumenteerd en vlot geschreven boek. De toon is zakelijk, maar er is genoeg ruimte voor sfeertekening en anekdotes.

De auteur sluit zijn ogen niet voor de mogelijkheid dat het Higgs-boson niet bestaat. Aan het eind van zijn verhaal ontzenuwt Sample het cliché dat Peter Higgs bijna net zo schuw is als het naar hem genoemde deeltje. Na geduldig proberen krijgt hij hem te spreken en vraagt: ‘Hoe voelt dat nou, meneer Higgs, dat er miljarden dollars zijn uitgegeven om uw theorie te testen?’ Wie wil weten hoe het antwoord daarop luidt, moet het boek maar lezen.

Ian Sample, ‘Massive – the hunt for the God particle’, Virgin, pp. 307, 22 euro.

Smaakt dit naar meer? Dit besproken boek is te vinden op de leestafel in de bibliotheek.

‘Voel je je thuis in een creatieve chaos, dan is de architectuurmaster in Delft misschien de perfecte plek voor je. Maar als je wat meer structuur en discipline wilt, kun je zeker de stap naar Eindhoven overwegen – of naar civiele technologie in Twente. Met een half jaar schakelen kom je daar binnen.’
Van studenten is er alleen een oordeel over architecture, urbanism & building sciences in Delft en architecture, building and planning in Eindhoven. Beide opleidingen scoren duidelijk lager dan het landelijk gemiddelde van alle masters. Het feit dat toparchitecten lesgeven, blijkt geen garantie voor een samenhangend programma dat studenten goed voorbereidt op de praktijk. Ook over hun begeleiding en de contacten met de opleiding zijn studenten kritisch. Naar verhouding scoort Eindhoven met 52 punten wat beter dan Delft (45). Zowel de docenten als de faciliteiten worden hoger gewaardeerd.

Decaan Wytze Patijn:
Patijn vindt de term ‘creatieve chaos’ positief. “Wij stellen eisen aan zelfwerkzaamheid en creativiteit. Bij ons moet je meer zelf doen. Je wordt niet aan de hand genomen. Improviseren en zelfstandigheid horen bij de opleiding.”
Patijn wijst er op dat de oordelen over de minder goede samenhang uit 2007 komen. “Ik herken het, maar na die tijd is juist hard gewerkt aan samenhang. En nu nog steeds. Wij zijn echt bezig om de studeerbaarheid en helderheid van het programma te vergroten door minder keuzevakken en een duidelijker pakket te bieden.”