Campus

‘Ik leg graag iets uit’

Een helder betoog geeft hem grote voldoening. In zijn colleges neemt prof.dr.ir. J.A. Battjes zijn studenten op sleeptouw en probeert hij taaie theorie tastbaar te maken. Afgelopen maandag ontving hij hiervoor de Leermeesterprijs 1998.

Door de massale hoorcolleges raakt de docent het contact met zijn studenten een beetje kwijt. Maar soms is er even die blik van verstandhouding, als de kennis laag komt overvliegen en het inzicht een bomkrater slaat. Het mooiste moment van deze docent valt dan ook in de pauze. Als studenten een heel college-uur met een vraag hebben geworsteld en naar de lessenaar komen voor een toelichting. En voor het bord opeens dat kwartje valt. En de gezichten opklaren.

Voor Battjes, hoogleraar aan de faculteit Civiele Techniek en Geowetenschappen, is het overbrengen van inzicht een genoegen. Ook al betreft het de taaie wiskunde achter de vloeistofmechanica, het verklaren der dingen gaat hem makkelijk af. ,,Ik leg graag iets uit”, zegt hij daarover. ,,Hoe iets tot in zijn diepste wezen in elkaar steekt. Met alle dwarsverbanden die erbij komen kijken. Maar ook hoe je het kunt toepassen. We zitten hier tenslotte aan een TU en niet in Leiden.”

Battjes kwam zelf via een omweg in Delft terecht. Dat hij weg- en waterbouwkunde zou gaan studeren lag wel vast. Een belangstelling die teruggaat tot zijn jeugd, bekent Battjes, toen hij nog als jochie met zand en water speelde. In 1956 studeerde hij echter aan de HTS in Groningen, maar zijn docent verwees hem al gauw naar de toenmalige TH te Delft. Daar studeerde hij af uiteindelijk af op een studie van het zeegat bij Texel, en de veranderingen die daar optraden door de afsluiting van de Zuiderzee.
Roots

Aan zijn afstudeerproject hield Battjes nog een dierbaar bezit over. Trots toont hij een vergeeld exemplaar van het verslag van de commissie-Lorentz. ,,In 1925 was al door Lorentz voorspeld hoe de getijden bij Texel zouden veranderen. Zijn aanpak was toen een noviteit en dit rapport is een soort Bijbel op het vakgebied. Die wilde ik natuurlijk zelf hebben. Ik heb toen gewoon de Staatsdrukkerij gebeld, en die hadden nog één exemplaar liggen. Dat is deze. Ik mocht hem hebben voor vijf gulden.”

Na zijn Delftse periode vertrok Battjes voor ruim vier jaar naar Amerika, en deed daar kennis op over spectrale en statistische technieken voor het beschrijven van windgolven. Tot op de dag van vandaag vormt dit een rode draad in het programma van zijn onderzoeksgroep. Want Battjes kwam terug.

,,Een kwestie van roots? Ja, dat kun je wel stellen”, verklaart hij. ,,Maar het is ook zo dat bepaalde aspecten van de Amerikaanse maatschappij me tegenstaan. Begrijp me goed,het is een fijn land om een poosje te verblijven. Maar ik wilde daar liever geen bestaan opbouwen en mijn kinderen laten opgroeien.”

Ook op wetenschappelijk gebied voel Battjes zich meer thuis in het polderlandschap. ,,In Amerika is in mijn vakgebied de afstand met de praktijk is veel groter dan in Nederland. Laatst sprak ik nog met een collega die een verfijning in een bepaald rekenmodel had aangebracht. Toen ik hem vroeg of dat model überhaupt wel eens wordt gebruikt kreeg ik alleen een glazige, niet-begrijpende blik terug. De toepassing is daar echt van ondergeschikt belang.”
Slordig

Toch blijft the land of opportunities aan hem trekken. Het bij de Leermeesterprijs horende bedrag van 25-duizend gulden komt dus mooi van pas. Battjes vertrekt in december voor een maand naar Delaware om een bevriende onderzoeksgroep te bezoeken. De rest van zijn sabbatical leave brengt hij komende zomer door in Monterey. En daarna zien we wel weer, vindt Battjes. ,,Ik ben dan drie maanden weg geweest. Het werk hier staat ook niet stil.”

Misschien zal hij het college geven nog het meeste missen tijdens het opfrisverlof. Deze manier van kennisoverdracht ligt Battjes in elk geval na aan het hart. ,, Ik vind het erg leuk om les te geven. Mijn collegestof heeft een wiskundig karakter, maar ik probeer die altijd met voorbeelden en demonstraties tastbaar te maken. Ik vind het dus flauwekul dat sommige mensen vinden dat colleges overbodig zijn. Die hebben er echt geen verstand van.”

Battjes’ colleges zijn ook wel nodig, want hij schrijft dunne handleidingen. ,,Het opzetten van een helder, methodisch betoog geeft mij veel voldoening, maar je moet je beperken tot de hoofdzaken”, licht hij toe. ,,En ik hecht ook aan zorgvuldig taalgebruik. Daar houd ik mijzelf aan en dat verlang ik ook van mijn afstudeerders. Slordig taalgebruik is tenslotte een uiting van slordig denken.”

Door de massale hoorcolleges raakt de docent het contact met zijn studenten een beetje kwijt. Maar soms is er even die blik van verstandhouding, als de kennis laag komt overvliegen en het inzicht een bomkrater slaat. Het mooiste moment van deze docent valt dan ook in de pauze. Als studenten een heel college-uur met een vraag hebben geworsteld en naar de lessenaar komen voor een toelichting. En voor het bord opeens dat kwartje valt. En de gezichten opklaren.

Voor Battjes, hoogleraar aan de faculteit Civiele Techniek en Geowetenschappen, is het overbrengen van inzicht een genoegen. Ook al betreft het de taaie wiskunde achter de vloeistofmechanica, het verklaren der dingen gaat hem makkelijk af. ,,Ik leg graag iets uit”, zegt hij daarover. ,,Hoe iets tot in zijn diepste wezen in elkaar steekt. Met alle dwarsverbanden die erbij komen kijken. Maar ook hoe je het kunt toepassen. We zitten hier tenslotte aan een TU en niet in Leiden.”

Battjes kwam zelf via een omweg in Delft terecht. Dat hij weg- en waterbouwkunde zou gaan studeren lag wel vast. Een belangstelling die teruggaat tot zijn jeugd, bekent Battjes, toen hij nog als jochie met zand en water speelde. In 1956 studeerde hij echter aan de HTS in Groningen, maar zijn docent verwees hem al gauw naar de toenmalige TH te Delft. Daar studeerde hij af uiteindelijk af op een studie van het zeegat bij Texel, en de veranderingen die daar optraden door de afsluiting van de Zuiderzee.
Roots

Aan zijn afstudeerproject hield Battjes nog een dierbaar bezit over. Trots toont hij een vergeeld exemplaar van het verslag van de commissie-Lorentz. ,,In 1925 was al door Lorentz voorspeld hoe de getijden bij Texel zouden veranderen. Zijn aanpak was toen een noviteit en dit rapport is een soort Bijbel op het vakgebied. Die wilde ik natuurlijk zelf hebben. Ik heb toen gewoon de Staatsdrukkerij gebeld, en die hadden nog één exemplaar liggen. Dat is deze. Ik mocht hem hebben voor vijf gulden.”

Na zijn Delftse periode vertrok Battjes voor ruim vier jaar naar Amerika, en deed daar kennis op over spectrale en statistische technieken voor het beschrijven van windgolven. Tot op de dag van vandaag vormt dit een rode draad in het programma van zijn onderzoeksgroep. Want Battjes kwam terug.

,,Een kwestie van roots? Ja, dat kun je wel stellen”, verklaart hij. ,,Maar het is ook zo dat bepaalde aspecten van de Amerikaanse maatschappij me tegenstaan. Begrijp me goed,het is een fijn land om een poosje te verblijven. Maar ik wilde daar liever geen bestaan opbouwen en mijn kinderen laten opgroeien.”

Ook op wetenschappelijk gebied voel Battjes zich meer thuis in het polderlandschap. ,,In Amerika is in mijn vakgebied de afstand met de praktijk is veel groter dan in Nederland. Laatst sprak ik nog met een collega die een verfijning in een bepaald rekenmodel had aangebracht. Toen ik hem vroeg of dat model überhaupt wel eens wordt gebruikt kreeg ik alleen een glazige, niet-begrijpende blik terug. De toepassing is daar echt van ondergeschikt belang.”
Slordig

Toch blijft the land of opportunities aan hem trekken. Het bij de Leermeesterprijs horende bedrag van 25-duizend gulden komt dus mooi van pas. Battjes vertrekt in december voor een maand naar Delaware om een bevriende onderzoeksgroep te bezoeken. De rest van zijn sabbatical leave brengt hij komende zomer door in Monterey. En daarna zien we wel weer, vindt Battjes. ,,Ik ben dan drie maanden weg geweest. Het werk hier staat ook niet stil.”

Misschien zal hij het college geven nog het meeste missen tijdens het opfrisverlof. Deze manier van kennisoverdracht ligt Battjes in elk geval na aan het hart. ,, Ik vind het erg leuk om les te geven. Mijn collegestof heeft een wiskundig karakter, maar ik probeer die altijd met voorbeelden en demonstraties tastbaar te maken. Ik vind het dus flauwekul dat sommige mensen vinden dat colleges overbodig zijn. Die hebben er echt geen verstand van.”

Battjes’ colleges zijn ook wel nodig, want hij schrijft dunne handleidingen. ,,Het opzetten van een helder, methodisch betoog geeft mij veel voldoening, maar je moet je beperken tot de hoofdzaken”, licht hij toe. ,,En ik hecht ook aan zorgvuldig taalgebruik. Daar houd ik mijzelf aan en dat verlang ik ook van mijn afstudeerders. Slordig taalgebruik is tenslotte een uiting van slordig denken.”

Redacteur Redactie

Heb je een vraag of opmerking over dit artikel?

delta@tudelft.nl

Comments are closed.