Desgevraagd

,

Het instituut verwijst naar een onderzoek waaruit zou blijken dat
koolstof nanobuisjes in muizen een ontstekingsreactie kunnen
veroorzaken die lijkt op het beginstadium van asbestkanker. Volgens het
Rijksinstituut van Volksgezondheid en Milieu (RIVM) zijn de risico’s
onvoldoende in kaart gebracht, terwijl er wel al honderden producten op
de markt zijn waarin nanodeeltjes zijn toegepast. Ze variëren van
medische toepassingen en cosmetica tot elektronica en
schoonmaakmiddelen. Er zijn mogelijke risico’s voor de gezondheid, maar
ook voor het milieu. Er is te weinig bekend over interactie van
nanodeeltjes in de vrije natuur. Het instituut pleit daarom voor veel
meer onderzoek en betere uitwisseling van kennis en informatie tussen
overheid, wetenschap en bedrijfsleven.
“Tja”, zegt filosoof en
medicus dr. Gert-Jan Lokhorst, “aan de TU heerst geweldig optimisme
over nanotechnologie, maar als je dit zo hoort dan krab je jezelf toch
achter de oren.” De universiteit zou zich meer moeten richten op de
veiligheidsrisico’s van deze technologie, zegt de onderzoeker van
Techniek, Bestuur en Management desgevraagd. “De TU wil zich profileren
op gezondheidstechniek. Onderzoek naar de veiligheidsrisico’s is dan op
zijn plaats. Ook zouden er manieren onderzocht moeten worden om
nanodeeltjes te binden aan andere stoffen om ze minder gevaarlijk te
maken.”
En de onderzoekers die nu met koolstofnanobuisjes werken,
moeten die beter beschermd worden? “Het lijkt me een goed idee om de
laboratoria waar die mensen werken te laten voldoen aan de meest
strikte veiligheidseisen. Ze zouden moeten voldoen aan categorie drie.
Overigens zijn dit zomaar wat gedachten hoor”, zegt de onderzoeker er
direct bij. “Je overvalt me een beetje.”
“Categorie-drie-laboratoria,
dat lijkt me een vrij overtrokken reactie”, zegt hoogleraar moleculaire
biofysica prof.dr. Cees Dekker. “Tegenover de studie aan heel lange
koolstof nanobuisjes die problemen veroorzaakten bij muizen, staan
andere experimenten waar nanobuisjes in de cel zijn gebracht om
medicijnen te doseren. Daarmee is nooit een probleem geweest.” Dekker
onderschrijft de conclusie uit het RIVM-rapport dat er meer onderzoek
zou moeten komen naar mogelijke gezondheidseffecten van nanodeeltjes,
maar dat is volgens hem niets bijzonders. “Al sinds het begin van de
chemie maken we allerlei nieuwe moleculen. En net als bij de chemie het
geval is, zul je ook bij nieuwe nanostructuren de toxiciteit goed
moeten screenen. Tot zover is er feitelijk niet nieuws.”

Het instituut verwijst naar een onderzoek waaruit zou blijken dat
koolstof nanobuisjes in muizen een ontstekingsreactie kunnen
veroorzaken die lijkt op het beginstadium van asbestkanker. Volgens het
Rijksinstituut van Volksgezondheid en Milieu (RIVM) zijn de risico’s
onvoldoende in kaart gebracht, terwijl er wel al honderden producten op
de markt zijn waarin nanodeeltjes zijn toegepast. Ze variëren van
medische toepassingen en cosmetica tot elektronica en
schoonmaakmiddelen. Er zijn mogelijke risico’s voor de gezondheid, maar
ook voor het milieu. Er is te weinig bekend over interactie van
nanodeeltjes in de vrije natuur. Het instituut pleit daarom voor veel
meer onderzoek en betere uitwisseling van kennis en informatie tussen
overheid, wetenschap en bedrijfsleven.
“Tja”, zegt filosoof en
medicus dr. Gert-Jan Lokhorst, “aan de TU heerst geweldig optimisme
over nanotechnologie, maar als je dit zo hoort dan krab je jezelf toch
achter de oren.” De universiteit zou zich meer moeten richten op de
veiligheidsrisico’s van deze technologie, zegt de onderzoeker van
Techniek, Bestuur en Management desgevraagd. “De TU wil zich profileren
op gezondheidstechniek. Onderzoek naar de veiligheidsrisico’s is dan op
zijn plaats. Ook zouden er manieren onderzocht moeten worden om
nanodeeltjes te binden aan andere stoffen om ze minder gevaarlijk te
maken.”
En de onderzoekers die nu met koolstofnanobuisjes werken,
moeten die beter beschermd worden? “Het lijkt me een goed idee om de
laboratoria waar die mensen werken te laten voldoen aan de meest
strikte veiligheidseisen. Ze zouden moeten voldoen aan categorie drie.
Overigens zijn dit zomaar wat gedachten hoor”, zegt de onderzoeker er
direct bij. “Je overvalt me een beetje.”
“Categorie-drie-laboratoria,
dat lijkt me een vrij overtrokken reactie”, zegt hoogleraar moleculaire
biofysica prof.dr. Cees Dekker. “Tegenover de studie aan heel lange
koolstof nanobuisjes die problemen veroorzaakten bij muizen, staan
andere experimenten waar nanobuisjes in de cel zijn gebracht om
medicijnen te doseren. Daarmee is nooit een probleem geweest.” Dekker
onderschrijft de conclusie uit het RIVM-rapport dat er meer onderzoek
zou moeten komen naar mogelijke gezondheidseffecten van nanodeeltjes,
maar dat is volgens hem niets bijzonders. “Al sinds het begin van de
chemie maken we allerlei nieuwe moleculen. En net als bij de chemie het
geval is, zul je ook bij nieuwe nanostructuren de toxiciteit goed
moeten screenen. Tot zover is er feitelijk niet nieuws.”