Aardverschuiving of status quo

,,De introductie van het Angelsaksisch model is natuurlijk flauwekul. De titel ‘master of science’ staat allang op de achterkant van de bul en voor het bevorderen van de internationale uitwisseling hoef je het ook niet te doen. Onze studenten gaan nu ook al naar Carnegie Mellon en MIT.” Toch, zegt Simon Peerdeman, directeur Ontwikkelingen (speciale projecten) van de faculteit TBM, is de opdeling van het onderwijs in bachelors- en mastersopleidingen meer dan een papieren operatie. ,,Je zult moeten accepteren dat de huidige opleiding in twee verschillende opleidingen verandert.”

Om te beginnen, zegt hij, zal de TU een flink aantal bachelors kwijtraken aan de arbeidsmarkt, sommigen tijdelijk en sommigen voorgoed. Daarnaast zullen er ook bachelors naar andere universiteiten in binnen- of buitenland verdwijnen.

Bij de tweejarige masteropleidingen zullen de gevolgen van de diverse instroompaden – hbo’ers, studenten van andere universitaire opleidingen – zich laten voelen. ,,Je krijgt te maken met verschillen in achtergrond die zich niet snel laten wegpoetsen. Daar kun je gerust een half jaar voor uittrekken.” Een jaar nemen voor het afstuderen zoals nu, is dan niet meer mogelijk. ,,In de VS zie je dat het laatste jaar voor driekwart bestaat uit colleges lopen. Een kwart blijft over voor een thesis. Die consequentie van het Angelsaksische model is hier nog niet doordacht.”

Los van de noodzakelijke gevolgen van het nieuwe model, zou de TU de komst ervan aan kunnen grijpen om de stofkam door het huidige opleidingenaanbod te halen, vindt Peerdeman. ,,Het huidige aanbod is door toevalligheden ontstaan. Je zou de globale eindtermen van een bachelor of science op moeten stellen en dan de huidige opleidingen op effectiviteit, efficiency en aantrekkelijkheid moeten bekijken. Je moet je bijvoorbeeld afvragen of een bachelors materiaalkunde straks nog lucratief is.” Ook bij veel andere opleidingen zou best wat samengevoegd kunnen worden. ,,Je kunt denken aan één bachelor per faculteit: bijvoorbeeld een natuurwetenschappelijke of een informatietechnologische bachelor. ”

Selectie

De honderdvijftig aanwezigen op de workshop die het college eind december organiseerde, waren het in meerderheid niet met Peerdeman eens. Gewoon zestien verschillende opleidingen houden, was het parool, en ook in de masterfases de huidige opleidingen terug laten komen. Ook rector Wakker deelt voorlopig die mening. Maar hij houdt de mogelijkheid open om later toch nog bachelors samen te voegen. Voor de masterfase denkt hij aan de huidige afstudeerrichtingen, minus degene die geen duidelijk onderzoeksprofiel hebben. ,,Want alonze masteropleidingen moeten aan onderzoek gekoppeld zijn.” Daarbovenop is er plaats voor een bescheiden aantal ’topmasters’ die nauw verbonden zijn met het erkende toponderzoek van de TU. Voor de topmasters is strenge selectie en hoger collegegeld mogelijk.

Dat de komst van het Angelsaksisch model de TU nog voor hoofdbrekens zal plaatsen, gelooft hij niet. ,,Ik verwacht geen onoverkomelijke problemen. De laatste inzichten van de minister over de bachelor-masterstructuur lopen wonderbaarlijk parallel met de onze. Wij kennen van nature al een snede in de studie; de algemene universiteiten krijgen het veel zwaarder. Hoe knip je in Leiden de studie Chinees op? ”

Ook de uitstroom naar de arbeidsmarkt na de bachelorsfase bezorgt de rector geen angstvisioenen. ,,Wij zullen studenten zeker niet pushen. Net zoals in de VS steeds meer gebeurt, zullen wij benadrukken dat de mastersgraad de eerste professional degree is, niet de bachelorstitel.”

,,De introductie van het Angelsaksisch model is natuurlijk flauwekul. De titel ‘master of science’ staat allang op de achterkant van de bul en voor het bevorderen van de internationale uitwisseling hoef je het ook niet te doen. Onze studenten gaan nu ook al naar Carnegie Mellon en MIT.” Toch, zegt Simon Peerdeman, directeur Ontwikkelingen (speciale projecten) van de faculteit TBM, is de opdeling van het onderwijs in bachelors- en mastersopleidingen meer dan een papieren operatie. ,,Je zult moeten accepteren dat de huidige opleiding in twee verschillende opleidingen verandert.”

Om te beginnen, zegt hij, zal de TU een flink aantal bachelors kwijtraken aan de arbeidsmarkt, sommigen tijdelijk en sommigen voorgoed. Daarnaast zullen er ook bachelors naar andere universiteiten in binnen- of buitenland verdwijnen.

Bij de tweejarige masteropleidingen zullen de gevolgen van de diverse instroompaden – hbo’ers, studenten van andere universitaire opleidingen – zich laten voelen. ,,Je krijgt te maken met verschillen in achtergrond die zich niet snel laten wegpoetsen. Daar kun je gerust een half jaar voor uittrekken.” Een jaar nemen voor het afstuderen zoals nu, is dan niet meer mogelijk. ,,In de VS zie je dat het laatste jaar voor driekwart bestaat uit colleges lopen. Een kwart blijft over voor een thesis. Die consequentie van het Angelsaksische model is hier nog niet doordacht.”

Los van de noodzakelijke gevolgen van het nieuwe model, zou de TU de komst ervan aan kunnen grijpen om de stofkam door het huidige opleidingenaanbod te halen, vindt Peerdeman. ,,Het huidige aanbod is door toevalligheden ontstaan. Je zou de globale eindtermen van een bachelor of science op moeten stellen en dan de huidige opleidingen op effectiviteit, efficiency en aantrekkelijkheid moeten bekijken. Je moet je bijvoorbeeld afvragen of een bachelors materiaalkunde straks nog lucratief is.” Ook bij veel andere opleidingen zou best wat samengevoegd kunnen worden. ,,Je kunt denken aan één bachelor per faculteit: bijvoorbeeld een natuurwetenschappelijke of een informatietechnologische bachelor. ”

Selectie

De honderdvijftig aanwezigen op de workshop die het college eind december organiseerde, waren het in meerderheid niet met Peerdeman eens. Gewoon zestien verschillende opleidingen houden, was het parool, en ook in de masterfases de huidige opleidingen terug laten komen. Ook rector Wakker deelt voorlopig die mening. Maar hij houdt de mogelijkheid open om later toch nog bachelors samen te voegen. Voor de masterfase denkt hij aan de huidige afstudeerrichtingen, minus degene die geen duidelijk onderzoeksprofiel hebben. ,,Want alonze masteropleidingen moeten aan onderzoek gekoppeld zijn.” Daarbovenop is er plaats voor een bescheiden aantal ’topmasters’ die nauw verbonden zijn met het erkende toponderzoek van de TU. Voor de topmasters is strenge selectie en hoger collegegeld mogelijk.

Dat de komst van het Angelsaksisch model de TU nog voor hoofdbrekens zal plaatsen, gelooft hij niet. ,,Ik verwacht geen onoverkomelijke problemen. De laatste inzichten van de minister over de bachelor-masterstructuur lopen wonderbaarlijk parallel met de onze. Wij kennen van nature al een snede in de studie; de algemene universiteiten krijgen het veel zwaarder. Hoe knip je in Leiden de studie Chinees op? ”

Ook de uitstroom naar de arbeidsmarkt na de bachelorsfase bezorgt de rector geen angstvisioenen. ,,Wij zullen studenten zeker niet pushen. Net zoals in de VS steeds meer gebeurt, zullen wij benadrukken dat de mastersgraad de eerste professional degree is, niet de bachelorstitel.”