Onbemand vliegen. Honderd jaar na de eerste vlucht van de Wright Brothers is dat dé grote uitdaging voor vliegtuigontwerpers. Afgelopen donderdag hield het jubilerende luchtvaartdispuut er een symposium over.
Delen
/strong>
Piloten: stoere mannen met witte sjaals, applaus bij iedere zachte landing. Ooit waren het helden, pioniers. Maar met de exponentiële groei van de luchtvaart en de terreinwinst van de boordcomputer, daalde hun imago tot dat van een veredelde buschauffeur. Want vliegen, dat doet iedereen, en met wat geld en goede wil kan iedereen leren een vliegtuig te besturen.
Met de opkomst van het onbemand vliegen wordt de piloot in de toekomst misschien wel helemaal overbodige ballast. Ladies and gentlemen, this is your computer speaking, welcome on flight KLM 3021 to Madrid…
,,Het is waar: er zijn vluchten dat ik de gashendel en het roer nauwelijks aanraak”, reageert prof.dr.ir. Bob Mulder, parttime piloot van de Boeing 757 en hoofd van de sectie Besturing en Simulatie van luchtvaart- en ruimtevaarttechniek. ,,Het auto flight system en de flight management computer kunnen nu al nauwkeuriger van A naar B vliegen dan ikzelf.”
Toch denkt Mulder dat de piloot niet uit de cockpit van passagiersvliegtuigen zal verdwijnen. ,,De natuur is complex. Ingenieurs kunnen onmogelijk exact voorspellen hoe een vliegtuig moet reageren op onverwachte weerscondities of technische storingen.”
Ook het scenario van de bestuurder op de grond, die honderd passagiersvliegtuigen onder zijn hoede heeft en bij calamiteiten de controle over een vliegtuig kan overnemen, vindt Mulder onwenselijk. ,,Op de grond mis je de situational awareness die je in het vliegtuig wel hebt. Aan boord krijg je honderden signalen, vaak onderbewust. Je ruikt de airconditioning, hoort geroezemoes van de passagiers, voelt de kleinste turbulentie. Als de nood aan de man is, kunnen dat cruciale signalen zijn.”
Stuurknuppel
Akkoord, de eerste schetsen van een Boeing of Airbus zonder stuurknuppel liggen nog niet op de tekentafel. Maar als er geen passagiers in het geding zijn, verandert het verhaal. Uninhabited aerial vehicles (uav) vliegen immers al dagelijks boven Irak. Dirty and dangerous tasks, daar is de uav erg geschikt voor. Mulders toekomstbeeld: ,,Over een jaar of tien staan er op een aantal plekken in Nederland kleine onbemande helikopters. Die patrouilleren relatief autonoom het luchtruim. Eén menselijke bestuurder heeft er een stuk of tien onder zijn hoede. De helikopters hebben tal van functies: het controleren van hoogspanningskabels, het maken van camerabeelden bij ongelukken op de snelweg, enzovoorts.”
Voor autonoom vliegen is een intelligente interactie met de omgeving nodig: botsen is uit den boze. Mulder hoopt % met steun van bedrijfsleven en overheid – een Nederlandse uav-industrie op te zetten. Zijn sectie Besturing en Simulatie moet daarbij wetenschappelijk onderzoek op gebieden als beeldanalyse, patroonherkenning en besturingstechnieken omzetten in state-of-the-art uav’s.
Het huidig onderzoek van de sectie wordt al commercieel toegepast in onbemande minihelikopters van het Nederlandse Flycam, dat al een vliegende camera op de markt heeft.
Voorlopig wordt er bij L&R nog vooral geëxperimenteerd met sensoren % zoals GPS, hoeksnelheids- en versnellingsmeters – waarmee de exacte positie, snelheden en versnellingen van helikopters kunnen worden berekend. Deze ontwikkeling zou binnen een jaar moeten leiden tot een gebruiksvriendelijke onbemande helikopter.
Mulder: ,,Na een weekcursus zou iedereen de helikopter moeten kunnen besturen. Nu staat daar nog een jaar voor.” Volgende maand staat er bij L&R weer een testvlucht met nieuwe besturingssoftware op het programma.
Mulder: ,,Er zijn meer van dit soort initiatieven op de wereld. Maar de huidige uav’s zijn nog vooral gericht op stabiliteit. Het manoeuvreren gaat nog erg traag. Ons besturingssysteem is veel sneller en ook preciezer. Daardoor kunnen de mogelijkheden van de onbemande helikopter volledige benut worden. Acrobatische toeren? Waarom niet?”
www.flycam.nl . .
www.delftaerospace.com/researchgroups/controlsimulation.asp
Onbemand vliegen. Honderd jaar na de eerste vlucht van de Wright Brothers is dat dé grote uitdaging voor vliegtuigontwerpers. Afgelopen donderdag hield het jubilerende luchtvaartdispuut er een symposium over.
Piloten: stoere mannen met witte sjaals, applaus bij iedere zachte landing. Ooit waren het helden, pioniers. Maar met de exponentiële groei van de luchtvaart en de terreinwinst van de boordcomputer, daalde hun imago tot dat van een veredelde buschauffeur. Want vliegen, dat doet iedereen, en met wat geld en goede wil kan iedereen leren een vliegtuig te besturen.
Met de opkomst van het onbemand vliegen wordt de piloot in de toekomst misschien wel helemaal overbodige ballast. Ladies and gentlemen, this is your computer speaking, welcome on flight KLM 3021 to Madrid…
,,Het is waar: er zijn vluchten dat ik de gashendel en het roer nauwelijks aanraak”, reageert prof.dr.ir. Bob Mulder, parttime piloot van de Boeing 757 en hoofd van de sectie Besturing en Simulatie van luchtvaart- en ruimtevaarttechniek. ,,Het auto flight system en de flight management computer kunnen nu al nauwkeuriger van A naar B vliegen dan ikzelf.”
Toch denkt Mulder dat de piloot niet uit de cockpit van passagiersvliegtuigen zal verdwijnen. ,,De natuur is complex. Ingenieurs kunnen onmogelijk exact voorspellen hoe een vliegtuig moet reageren op onverwachte weerscondities of technische storingen.”
Ook het scenario van de bestuurder op de grond, die honderd passagiersvliegtuigen onder zijn hoede heeft en bij calamiteiten de controle over een vliegtuig kan overnemen, vindt Mulder onwenselijk. ,,Op de grond mis je de situational awareness die je in het vliegtuig wel hebt. Aan boord krijg je honderden signalen, vaak onderbewust. Je ruikt de airconditioning, hoort geroezemoes van de passagiers, voelt de kleinste turbulentie. Als de nood aan de man is, kunnen dat cruciale signalen zijn.”
Stuurknuppel
Akkoord, de eerste schetsen van een Boeing of Airbus zonder stuurknuppel liggen nog niet op de tekentafel. Maar als er geen passagiers in het geding zijn, verandert het verhaal. Uninhabited aerial vehicles (uav) vliegen immers al dagelijks boven Irak. Dirty and dangerous tasks, daar is de uav erg geschikt voor. Mulders toekomstbeeld: ,,Over een jaar of tien staan er op een aantal plekken in Nederland kleine onbemande helikopters. Die patrouilleren relatief autonoom het luchtruim. Eén menselijke bestuurder heeft er een stuk of tien onder zijn hoede. De helikopters hebben tal van functies: het controleren van hoogspanningskabels, het maken van camerabeelden bij ongelukken op de snelweg, enzovoorts.”
Voor autonoom vliegen is een intelligente interactie met de omgeving nodig: botsen is uit den boze. Mulder hoopt % met steun van bedrijfsleven en overheid – een Nederlandse uav-industrie op te zetten. Zijn sectie Besturing en Simulatie moet daarbij wetenschappelijk onderzoek op gebieden als beeldanalyse, patroonherkenning en besturingstechnieken omzetten in state-of-the-art uav’s.
Het huidig onderzoek van de sectie wordt al commercieel toegepast in onbemande minihelikopters van het Nederlandse Flycam, dat al een vliegende camera op de markt heeft.
Voorlopig wordt er bij L&R nog vooral geëxperimenteerd met sensoren % zoals GPS, hoeksnelheids- en versnellingsmeters – waarmee de exacte positie, snelheden en versnellingen van helikopters kunnen worden berekend. Deze ontwikkeling zou binnen een jaar moeten leiden tot een gebruiksvriendelijke onbemande helikopter.
Mulder: ,,Na een weekcursus zou iedereen de helikopter moeten kunnen besturen. Nu staat daar nog een jaar voor.” Volgende maand staat er bij L&R weer een testvlucht met nieuwe besturingssoftware op het programma.
Mulder: ,,Er zijn meer van dit soort initiatieven op de wereld. Maar de huidige uav’s zijn nog vooral gericht op stabiliteit. Het manoeuvreren gaat nog erg traag. Ons besturingssysteem is veel sneller en ook preciezer. Daardoor kunnen de mogelijkheden van de onbemande helikopter volledige benut worden. Acrobatische toeren? Waarom niet?”
www.flycam.nl . .
www.delftaerospace.com/researchgroups/controlsimulation.asp
Comments are closed.